Index:TCM
From Metabolomics.JP
(Difference between revisions)
(New page: {{Huge|Traditinal Chinese Medicne Index (中薬索引)}} {{CrudeDrug/Header}}) |
(→活血薬) |
||
(55 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
− | {{Huge| | + | {{Huge|Traditional Chinese Medicine Index (中薬索引)}} |
{{CrudeDrug/Header}} | {{CrudeDrug/Header}} | ||
+ | |||
+ | {| align="right" | ||
+ | ! align="center"| このページで使われる参考文献の表記 | ||
+ | |- | ||
+ | |生概*:「[http://www.amazon.co.jp/生薬学概論-難波-恒雄/dp/4524497161 生薬学概論]」難波恒雄・津田喜典、ページ数 | ||
+ | |- | ||
+ | |原上*:「[http://www.amazon.co.jp/原色和漢薬図鑑-保育社の原色図鑑-56-難波-恒雄/dp/4586300566/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=books&qid=1244300861&sr=1-1 原色和漢薬図鑑]」難波恒雄(上巻)、ページ数 | ||
+ | |- | ||
+ | |原下*:「[http://www.amazon.co.jp/原色和漢薬図鑑-保育社の原色図鑑-57-難波-恒雄/dp/4586300574/ref=sr_1_2?ie=UTF8&s=books&qid=1244300861&sr=1-2 原色和漢薬図鑑]」難波恒雄(下巻)、ページ数 | ||
+ | |- | ||
+ | |中薬*:「[http://www.amazon.co.jp/中医臨床のための中薬学-神戸中医学研究会/dp/4263730658/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=books&qid=1244300950&sr=1-1 中医臨床のための中医学]」神戸中医学研究会、ページ数 | ||
+ | |- | ||
+ | |日局*:「[http://jpdb.nihs.go.jp/jp15/ 第十五改正日本薬局方]」、ページ数 | ||
+ | |- | ||
+ | ! align="center"| 関連するウェブサイト | ||
+ | |- | ||
+ | | [http://ethmed.u-toyama.ac.jp/Search_jp/ 富山大学・民族薬学データベース] | ||
+ | |- | ||
+ | | [http://www.zysj.com.cn/ 中医世家(中国の漢方情報サイト)] | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | =邪気を身体から除くための処方= | ||
+ | ==解表薬== | ||
+ | ===辛温解表薬=== | ||
+ | {| Class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | マオウ&&麻黄&&Ephedrae Herba&&Ephedra sinica Stapf&&地上茎&&日局1272、生概341 | ||
+ | ケイシ&&桂枝&&-&&Cinnamomum cassia Blume&&樹皮、古典の呼称&&生概308 | ||
+ | ソヨウ&&蘇葉&&Perillae Herba&&Perilla frutescens Britton var. acuta Kudo&&葉、枝先&&日局1236、生概234 | ||
+ | ケイガイ&&荊芥穂&&Schizonepetae Spica&&Schizonepeta tenuifolia Briquet&&花穂&&日局1204、生概236 | ||
+ | ボウフウ&&防風&&Saposhnikoviae Radix&&Saposhnikovia divaricata Schischkin&&根&&日局1264、生概258 | ||
+ | キョウカツ&&羌活&&Notopterygii Rhizoma&&Notopterygium incisum Ting ex H. T. Chang&&根&&日局1202、生概253 | ||
+ | コウホン&&藁本&&-&&Ligusticum sinense Oliver&&根、根茎&&生概258 | ||
+ | ビャクシ&&白芷&&Angelicae dahuricae Radix&&Angelica dahurica Bentham et Hooker&&根&&日局1257、生概254 | ||
+ | サイシン&&細辛&&Asiasari Radix&&Asiasarum sieboldii F. Maekawa&&根、根茎&&日局1214、生概298 | ||
+ | ショウキョウ&&生姜&&Zingiberis Rhizoma&&Zingiber officinale Roscoe&&根茎&&日局1226、生概324 | ||
+ | ソウハク&&葱白&&-&&Allium fistulosum Linné&&茎、根部に近い白い部分&&中薬052 | ||
+ | コウジュ&&香需&&-&&Elsholtzia haichowensis Sun&&全草&&原下043 | ||
+ | ゲンスイ&&芫荽&&-&&Coriandrum sativum Linné&&全草&&中薬053 | ||
+ | セイカリュウ&&西河柳&&-&&Tamarix chinensis Loureiro&&葉、幼枝&&中薬067 | ||
+ | シンイ&&辛夷&&Magnoliae Flos&&Magnolia kobus de Candolle&&つぼみ&&日局1227、生概312 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===辛涼解表薬=== | ||
+ | {| Class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ハッカ&&薄荷&&Menthae Herba&&Mentha arvensis var. piperascens&&全草&&日局1256、生概233 | ||
+ | ゴボウシ&&牛蒡子&&Arctii Fructus&&Arctium lappa Linné&&果実&&日局1212 | ||
+ | ゼンタイ&&蝉退&&-&&Cryptotympana spp. *&&*クマゼミ類の蛻殻&&生概355 | ||
+ | ソウヨウ&&桑葉&&-&&Morus alba Linné&&葉&&原下082 | ||
+ | キッカ&&菊花&&Chrysanthemi Flos&&Chrysanthemum morifolium Ramatulle&&頭花&&日局1201、生概220 | ||
+ | ノギクカ&&野菊花&&-&&Chrysanthemum lavandulaefolium Makino?&&小頭花、ホソバアブラギクに近いと思われるが種名不詳&&中薬112 | ||
+ | マンケイシ&&蔓荊子&&-&&Vitex rotundifolia Linné&&果実&&原上320 | ||
+ | タントウシ&&淡豆豉&&-&&Glycine max Merrill&&種子、発酵させたもの&&中薬068 | ||
+ | フヒョウ&&浮萍&&-&&Spirodela polyrrhiza Linné&&全草&&生概326 | ||
+ | モクゾク&&木賊&&-&&Equisetum hyemale Linné&&全草&&原下009 | ||
+ | コクセイソウ&&穀精草&&-&&Eriocaulon buergerianum Koerniche&&全草&&- | ||
+ | カッコン&&葛根&&Puerariae Radix&&Pueraria lobata Ohwi&&根&&日局1190、生概286 | ||
+ | サイコ&&柴胡&&Bupleuri Radix&&Bupleurum falcatum Linné&&根&&日局1213、生概254 | ||
+ | ショウマ&&升麻&&Cimicifugae Rhizoma&&Cimicifuga simplex Wormskjord&&根茎&&日局1227、生概306 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==瀉下薬== | ||
+ | ===攻下薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ダイオウ&&大黄&&Rhei Rhizoma&&Rheum palmatum Linné&&根茎&&日局1236、生概315 | ||
+ | ボウショウ&&芒硝&&-&&Mineral *&&*鉱物&&生概357 | ||
+ | バンシャヨウ&&番瀉葉&&-&&Cassia angustifolia Vahl&&葉&&原下096 | ||
+ | ロカイ&&蘆薈&&Aloe&&Aloe ferox Miller&&葉、液汁&&日局1175、生概334 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===潤下薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | マシニン&&麻子仁&&Cannabis Fructus&&Cannabis sativa Linné&&果実&&日局1273、生概318 | ||
+ | イクリニン&&郁李仁&&-&&Prunus humilis Bunge&&種子&&原上273 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===峻下逐水薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ケンゴシ&&牽牛子&&Pharbitidis Semen&&Pharbitis nil Choisy&&種子&&日局1206、生概238 | ||
+ | カンツイ&&甘遂&&-&&Euphorbia kansui Liou&&根&&生概277 | ||
+ | ゲンカ&&芫花&&-&&Daphne genkwa Siebold et Zuccarini&&花蕾&&生概266 | ||
+ | タイゲキ&&大戟&&-&&Knoxia corymbosa Willdenow&&根&&原上014 | ||
+ | ショウリク&&商陸&&-&&Phytolacca esculenta van Houtt.&&根&&生概314 | ||
+ | ゾクズイシ&&続随子&&-&&Euphorbia lathyris Linné&&種子&&原上274 | ||
+ | テイレキシ&&葶藶子&&-&&Lepidium apetalum Willdenow&&種子&&生概294 | ||
+ | ウキュウコンピ&&烏臼根皮&&-&&Sapium sebiferum Roxburgh&&根皮、樹皮&&中薬187 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | =寒熱の症状を改善する処方= | ||
+ | ==清熱薬== | ||
+ | ===清熱瀉火薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | セッコウ&&石膏&&Gypsum Fibrosum&&Mineral *&&*鉱物&&日局1228、生概357 | ||
+ | チモ&&知母&&Anemarrhenae Rhizoma&&Anemarrhena asphodeloides Bunge&&根茎&&日局1240、生概335 | ||
+ | サンシシ&&山梔子&&Gardeniae Fructus&&Gardenia jasminoides Ellis&&果実&&日局1218、生概240 | ||
+ | タンチクヨウ&&淡竹葉&&-&&Lophatherum gracile Brongniart&&全草、葉&&生概330 | ||
+ | カゴソウ&&夏枯草&&Prunellae Spica&&Prunella vulgaris Linné var. lilacina Nakai&&花穂&&日局1189、生概235 | ||
+ | カンスイセキ&&寒水石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下373 | ||
+ | レンシン&&蓮心&&-&&Nelumbo nucifera Gaertner&&幼芽&&原上218 | ||
+ | ロコン&&芦根&&-&&Phragmites communis (Linnaeus) Trinius&&根茎、茎&&原上098 | ||
+ | ケツメイシ&&決明子&&Cassiae Semen&&Cassia obtusifolia Linné&&種子&&日局1205、生概282 | ||
+ | セイソウシ&&青葙子&&-&&Celosia argentea Linné&&種子&&原上280 | ||
+ | ミツモウカ&&密蒙花&&-&&Buddleia officinalis Maximowicz&&花蕾、花序&&原下113 | ||
+ | ヤミョウシャ&&夜明砂&&-&&Vespertilio superans Thomas *&&*コウモリ類の糞便&&原下260 | ||
+ | ユウタン&&熊胆&&Fel Ursi&&Ursus arctos Linné *&&*ヒグマなどの胆汁&&日局1274、生概348 | ||
+ | セイテンキ&&青天葵&&-&&Nervilia fordii (Hce.) Schltr.&&葉&&- | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===清熱涼血薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | サイカク&&犀角&&-&&Rhinoceros bicornis Linné *&&*クロサイなどの角&&生概351 | ||
+ | ショウジオウ&&生地黄&&-&&Rehmannia glutinosa Liboschitz var. purpurea Makino&&根、採取後すぐに乾燥したもの&&生概229 | ||
+ | ゲンジン&&玄参&&-&&Scrophularia ningpoensis Hemsl.&&根&&生概229 | ||
+ | ボタンピ&&牡丹皮&&Moutan Cortex&&Paeonia suffruticosa Andrews (Paeonia moutan Sims)&&根皮&&日局1265、生概298 | ||
+ | シコン&&紫根&&Lithospermi Radix&&Lithospermum erythrorhizon Siebold et Zuccarini&&根&&日局1222、生概237 | ||
+ | ジコッピ&&地骨皮&&Lycii Cortex&&Lycium chinense Miller&&根皮&&日局1222、生概232 | ||
+ | ビャクビ&&白薇&&-&&Cynanchum atratum Bunge&&根、根茎&&生概243 | ||
+ | ギンサイコ&&銀柴胡&&-&&Stellaria dichotoma Linné var. lanceolata Bunge&&根&&生概255 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===清熱燥湿薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | オウゴン&&黄芩&&Scutellariae Radix&&Scutellaria baicalensis Georgi&&根&&日局1183、生概236 | ||
+ | オウレン&&黄連&&Coptidis Rhizoma&&Coptis japonica Makino&&根茎&&日局1187、生概307 | ||
+ | オウバク&&黄柏&&Phellodendri Cortex&&Phellodendron amurense Ruprecht&&樹皮&&日局1185、生概275 | ||
+ | リュウタン&&竜胆&&Gentianae scabrae Radix&&Gentiana scabra Bunge&&根、根茎&&日局1275、生概246 | ||
+ | クジン&&苦参&&Sophorae Radix&&Sophora flavescens Aiton&&根&&日局1203、生概287 | ||
+ | シンピ&&秦皮&&-&&Fraxinus rhynchophylla Hance&&樹皮&&中薬108 | ||
+ | コオウレン&&胡黄連&&-&&Picrorhiza kurrooa Royle ex Bentham&&根茎&&生概228 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===清熱解毒薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | キンギンカ&&金銀花&&-&&Lonicera japonica Thunberg&&花蕾&&生概224 | ||
+ | レンギョウ&&連翹&&Forsythiae Fructus&&Forsythia suspensa Vahl&&果実&&日局1278、生概248 | ||
+ | タイセイヨウ&&大青葉&&-&&Isatis indigotica Fortune&&葉&&中薬115 | ||
+ | バンランコン&&板藍根&&-&&Isatis tinctoria Linné&&根&&原上102 | ||
+ | ホコウエイ&&蒲公英&&-&&Taraxacum mongolicum Handel-Mazzetti&&全草、根&&生概220 | ||
+ | シカジチョウ&&紫花地丁&&-&&Viola yedoensis Makino&&全草&&生概265 | ||
+ | ハイショウソウ&&敗醤草&&-&&Thlaspi arvense Linné&&全草&&原下064 | ||
+ | ジュウヤク&&十薬、重薬&&Houttuyniae Herba&&Houttuynia cordata Thunberg&&地上部&&日局1226、生概300 | ||
+ | キンシャトウ&&金沙藤&&-&&Lygodium japonicum (Thunberg) Swartz&&全草&&- | ||
+ | センシンレン&&穿心蓮&&-&&Andrographis paniculata Ness.&&全草、葉&&中薬128 | ||
+ | ビャッカジャゼツソウ&&白花蛇舌草&&-&&Hedgotis diffusa Willdenow&&全草&&中薬131 | ||
+ | ジタントウ&&地胆頭&&-&&Scabrous elephantfoot Herb&&全草&&- | ||
+ | ハクトウオウ&&白頭翁&&-&&Pulsatilla chinensis (Bunge) Regel&&根&&生概308 | ||
+ | アタンシ&&鴉胆子&&-&&Brucea javanica Merrill&&果実&&中薬133 | ||
+ | バシケン&&馬歯莧&&-&&Portulaca oleracea Linné&&全草&&生概314 | ||
+ | ハクセンピ&&白鮮皮&&-&&Dictamnus dasycarpus Turcz.&&根皮&&原下139 | ||
+ | サンキライ&&山帰来&&Smilacis Rhizoma&&Smilax glabra Roxburgh&&塊茎&&日局1218、生概338 | ||
+ | カンジュウ&&貫衆&&-&&Dryopteris crassirhizoma Nakai&&根茎、多種&&生概343 | ||
+ | バボツ&&馬勃&&-&&Lasiosphaera fenzlii Reich. *&&*子実体&&中薬120 | ||
+ | サンズコン&&山豆根&&-&&Sophora subprostrata Chun et T. Chen&&根&&生概289 | ||
+ | ヤカン&&射干&&-&&Belamcanda chinensis (Linnaeus) de Candolle&&根茎&&生概332 | ||
+ | ドゴシツ&&土牛膝&&-&&Achyranthes obtusifolia Lamarck&&根&&原上028 | ||
+ | ケンジン&&拳参&&-&&Bistorta vulgaris Hill&&根茎&&中薬127 | ||
+ | キンカラン&&金果欖&&-&&Tinospora capillipes Gagnepain&&根&&原上105 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===清熱解暑薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | カヨウ&&荷葉&&-&&Nelumbo nucifera Gaertner&&葉&&原下092 | ||
+ | リョクズ&&緑豆&&-&&Phaseolus mungo Linné var. radiatus Baker&&種子&&原上298 | ||
+ | セイカ&&西瓜&&-&&Citrullus vulgaris Schrader&&果肉、果汁&&中薬147 | ||
+ | ハクヘンズ&&白扁豆&&-&&Dolichos lablab Linné&&種子&&生概284 | ||
+ | ズケン&&豆巻&&-&&Glycine max Merrill&&種子、発芽させたもの&&- | ||
+ | セイコウ&&青蒿&&-&&Artemisia annua Linné&&帯果、帯花枝葉&&原下037 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==温裏祛寒薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ブシ&&附子&&Processi Aconiti Radix&&Aconitum carmichaeli Debeaux&&塊根&&日局1260、生概304 | ||
+ | カンキョウ&&乾姜&&Zingiberis Processum Rhizoma&&Zingiber officinale Roscoe&&根茎&&日局1196、生概324 | ||
+ | ケイヒ&&桂皮&&Cinnamomi Cortex&&Cinnamomum cassia Blume&&樹皮&&日局1204、生概308 | ||
+ | ゴシュユ&&呉茱萸&&Evodiae Fructus&&Evodia rutaecarpa Bentham&&果実&&日局1211、生概274 | ||
+ | サンショウ&&山椒&&Zanthoxyli Fructus&&Zanthoxylum piperitum de Candolle&&果皮&&日局1220、生概276 | ||
+ | チョウジ&&丁香、丁子&&Caryophylli Flos&&Syzygium aromaticum Merrill et Perry (Eugenia caryophyllata Thunberg)&&花蕾&&日局1241、生概263 | ||
+ | ウイキョウ&&茴香&&Foeniculi Fructus&&Foeniculum vulgare Miller&&果実&&日局1179、生概257 | ||
+ | リョウキョウ&&良姜&&Alpiniae officinari Rhizoma&&Alpinia officinarum Hance&&根茎&&日局1276、生概322 | ||
+ | トウシキョウ&&豆豉姜&&-&&Litsea cubeba (Loureiro) Persoon&&根&&- | ||
+ | ヒハツ&&蓽撥&&-&&Piper longum Linné&&果穂&&生概299 | ||
+ | コショウ&&胡椒&&-&&Piper nigrum Linné&&果実&&生概299 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | =気血水に関連した病態を改善する処方= | ||
+ | ==利水滲湿薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ブクリョウ&&茯苓&&Poria&&Poria cocos Wolf *&&*菌核&&日局1259、生概346 | ||
+ | チョレイ&&猪苓&&Polyporus&&Polyporus umbellatus Fries *&&*菌核&&日局1242、生概345 | ||
+ | タクシャ&&沢瀉&&Alismatis Rhizoma&&Alisma orientale Juzepczuk&&塊茎&&日局1239、生概339 | ||
+ | インチンコウ&&茵陳蒿&&Artemisiae capillaris Flos&&Artemisia capillaris Thunberg&&頭花&&日局1178、生概216 | ||
+ | モクボウイ&&木防已&&-&&Cocculus trilobus (Thunberg) de Candolle&&茎&&生概302 | ||
+ | カンボウイ&&漢防已&&-&&Sinomenium acutum Rehder et Wilson&&茎&&原上079 | ||
+ | カッセキ&&滑石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&生概358 | ||
+ | ヨクイニン&&薏苡仁&&Coicis Semen&&Coix lacryma-jobi Linné var. mayuen Stapf&&種子&&日局1274、生概329 | ||
+ | トウガシ&&冬瓜子&&Benincasae Semen&&Benincasa cerifera Savi&&種子&&日局1244、生概264 | ||
+ | モクツウ&&木通&&Akebiae Caulis&&Akebia quinata Decaisne&&茎&&日局1273、生概303 | ||
+ | ツウソウ&&通草&&-&&Tetrapanax papyrifera&&茎&&生概047 | ||
+ | トウシンソウ&&灯心草&&-&&Juncus effusus Linné var. decipiens Buchenau&&地上部、全草&&生概332 | ||
+ | クバク&&瞿麦&&-&&Dianthus chinensis Linné&&全草&&原下066 | ||
+ | ジフシ&&地膚子&&-&&Kochia scoparia (Linnaeus) Schrader&&果実&&原上228 | ||
+ | ヘンチク&&扁蓄&&-&&Polygonum aviculare Linné&&全草&&生概314 | ||
+ | セキイ&&石葦&&-&&Pyrrossia sheareri (Baker) Ching&&全草&&生概343 | ||
+ | シャゼンシ&&車前子&&Plantaginis Semen&&Plantago asiatica Linné&&種子&&日局1225、生概224 | ||
+ | トウキシ&&冬葵子&&-&&Abutilon theophrasti Medicus&&種子&&原上330 | ||
+ | ヒカイ&&萆薢&&-&&Dioscorea hypoglauca Palib&&全草&&中薬214 | ||
+ | キンセンソウ&&金銭草&&-&&Desmodium styracifolium (Osbeck) Merrill&&全草&&原下028 | ||
+ | セキショウズ&&赤小豆&&-&&Phaseolus angularis Wight&&種子&&原上298 | ||
+ | ハンペンレン&&半辺蓮&&-&&Lobelia chinensis Loureiro&&全草&&原下072 | ||
+ | ギョクマイシュ&&玉米鬚&&-&&Zea mays Linné&&花柱、柱頭&&生概332、原下132 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ==芳香化湿薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | カッコウ&&藿香&&-&&Pogostemon cablin (Blanco) Bentham&&地上部、葉&&生概234 | ||
+ | ハイラン&&佩蘭&&-&&Eupatorium lindleyanum de Candolle&&全草&&原下032 | ||
+ | コウボク&&厚朴&&Magnoliae Cortex&&Magnolia obovata Thunberg&&樹皮&&日局1209、生概311 | ||
+ | ソウジュツ&&蒼朮&&Atractylodis lanceae Rhizoma&&Atractylodes lancea de Candolle&&根茎&&日局1234、生概217 | ||
+ | ビャクズク&&白豆蔲&&-&&Amomum kravanh Pierre ex Gagnep.&&果実&&生概323 | ||
+ | ソウズク&&草豆蔲&&-&&Elettaria cardamomum Maton&&果実&&原上240 | ||
+ | ソウカ&&草果&&-&&Amomum tsao-ko Crevost et Lemaire&&果実&&原上240 | ||
+ | シュクシャ&&縮砂&&Amomi Semen&&Amomum xanthioides Wallich&&種子、果実&&日局1226、生概322 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==理気薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | チンピ&&陳皮&&Aurantii Nobilis Pericarpium&&Citrus unshiu Markovich&&果皮&&日局1243、生概273 | ||
+ | トウヒ&&橙皮&&Aurantii Pericarpium&&Citrus aurantium Linné var. daidai Makino&&果皮&&日局1248、生概274 | ||
+ | ジョウヒ&&青皮&&-&&Citrus unshiu Markovich&&果実、果皮、未熟なもの&&原上261 | ||
+ | ダイフクヒ&&大腹皮&&-&&Areca catechu Linné&&果皮&&生概328 | ||
+ | キジツ&&枳実&&Aurantii Fructus Immaturus&&Citrus aurantium Linné&&果実&&日局1202、生概272 | ||
+ | コウブシ&&香附子&&Cyperi Rhizoma&&Cyperus rotundus Linné&&根茎&&日局1209、生概325 | ||
+ | モッコウ&&木香&&Saussureae Radix&&Saussurea lappa Clarke&&根&&日局1274、生概218 | ||
+ | ウヤク&&烏薬&&Linderae Radix&&Lindera strychnifolia Fernandez-Villar&&根&&日局1180、生概309 | ||
+ | ジンコウ&&沈香&&-&&Aquilaria agallocha Roxburgh *&&*材に樹脂が沈着したもの、水に沈むもの&&生概266、原下181 | ||
+ | ダンコウ&&檀香&&-&&Santalum album Linné&&心材&&原下180 | ||
+ | ガイハク&&薤白&&-&&Allium chinense G. Don&&鱗茎&&生概334 | ||
+ | ブシュカン&&仏手柑&&-&&Citrus medica Linné var. sarcodactylis Swingle&&果皮&&原上264 | ||
+ | ソケイカ&&素馨花&&-&&Jasminu, grandiflorum Linné&&花蕾&&- | ||
+ | マイカイカ&&玫瑰花&&-&&Rosa rugosa Thunberg var. plena Regel&&花蕾&&原下119 | ||
+ | センレンシ&&川楝子&&-&&Melia toosendan Siebold et Zuccarini&&果実&&原上251 | ||
+ | レイシカク&&茘枝核&&-&&Litchi chinensis Sonn.&&種子&&原上257 | ||
+ | シテイ&&柿蔕&&-&&Diospyros kaki Thunberg&&宿存花萼(がく)&&生概250 | ||
+ | キュウヒツオウ&&救必応&&-&&Ilex rotunda Thunberg&&樹皮、根&&- | ||
+ | リョウメンシン&&両面針&&-&&Zanthoxylum nitidum (Roxburgh) de Candolle&&根&&- | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==理血薬== | ||
+ | ===止血薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ホオウ&&蒲黄&&-&&Typha latifolia Linné&&花粉&&生概326 | ||
+ | センカクソウ&&仙鶴草&&-&&Agrimonia pilosa Ledeb.&&全草&&原下062 | ||
+ | サンシチ&&三七&&-&&Panax notoginseng (Burk.) F. H. Chen&&根&&生概261 | ||
+ | ビャクキュウ&&白芨&&-&&Bletilla striata (Thunberg) Reichenbach fil.&&球茎&&生概321 | ||
+ | タイケイ&&大薊&&-&&Cirsium japonicum de Candolle&&全草、根茎&&原上183 | ||
+ | チユ&&地楡&&-&&Sanguisorba officinalis Linné&&根&&生概292 | ||
+ | カイカマイ&&槐花米&&-&&Sophora japonica Linné&&花蕾&&生概287 | ||
+ | セイソウコン&&茜草根&&-&&Rubia cordifolia Linné&&根&&原上135 | ||
+ | ソクハクヨウ&&側柏葉&&-&&Thuja orientalis Linné&&葉、枝&&生概342 | ||
+ | ガイヨウ&&艾葉&&-&&Artemisia princeps Pampan&&葉&&生概216 | ||
+ | ブクリュウカン&&伏竜肝&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下365 | ||
+ | ランパツソウ&&乱髪霜&&-&&Homo sapiens Linné *&&*ヒトの頭髪&&中薬314 | ||
+ | コウコウ&&降香&&-&&Dalbergia odorifera T. Chen&&根&&中薬276 | ||
+ | グウセツ&&藕節&&-&&Nelumbo nucifera Gaertner&&根&&原上218 | ||
+ | レンポウ&&蓮房&&-&&Nelumbo nucifera Gaertner&&花蕾&&原上218 | ||
+ | チンソウタン&&陳棕炭&&-&&Trachycarpus fortunei Wendland&&葉鞘、繊維&&中薬319 | ||
+ | カズイセキ&&花蕊石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬315 | ||
+ | シジュウソウ&&紫珠草&&-&&Callicarpa macrophylla Vahl&&葉&&中薬319 | ||
+ | ボウコン&&茅根&&Imperatae Rhizoma&&Imperata cylindrica Beauvois&&根茎&&日局1264、生概330 | ||
+ | ギュウカクサイ&&牛角腮&&-&&Bos taurus domesticus Gmelin *&&*ウシの角の内部の硬い芯&&- | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===活血薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | センキュウ&&川芎&&Cnidii Rhizoma&&Cnidium officinale Makino&&根茎&&日局1229、生概256 | ||
+ | タンジン&&丹参&&-&&Salvia miltiorhiza Bunge&&根&&生概235 | ||
+ | ケイケットウ&&鶏血藤&&-&&Mucuna birdwoodiana Tutcher&&茎&&生概286 | ||
+ | モウトウセイ&&毛冬青&&-&&Ilex pubescens Hooker et Arnott&&根&&中薬283 | ||
+ | エンゴサク&&延胡索&&Corydalis Tuber&&Corydalis turtschaninovii Besser forma yanhusuo Y. H. Chou et C. C. Hsu&&塊茎&&日局1182、生概294 | ||
+ | ウコン&&鬱金&&Curcumae Rhizoma&&Curcuma longa Linné&&根茎&&日局1180、生概323 | ||
+ | キョウオウ&&姜黄&&-&&Curcuma aromatica Salisb.&&根茎&&生概324 | ||
+ | ヤクモソウ&&益母草&&-&&Leonurus japonicus Houttuyn&&地上部&&生概233 | ||
+ | タクラン&&沢蘭&&-&&Lycopus lucidus Turcz.&&全草&&原下031 | ||
+ | リョウショウカ&&凌霄花&&-&&Campsis grandiflora (Thunberg) K. Schumann&&花&&原下131 | ||
+ | ゲッキカ&&月季花&&-&&Rosa chinensis Jacq.&&花蕾、花弁&&中薬292 | ||
+ | サクバイカ&&腊梅花&&-&&Chimonanthus praecox (Linnaeus) Link&&花蕾、根、根皮&&- | ||
+ | シカラク&&絲瓜絡&&-&&Luffa cylindrica Roem.&&果実、腐敗させて得られる網状繊維束&&中薬293 | ||
+ | セキシャク&&赤芍&&-&&Paeonia lactiflora Pallas&&根、コルク層を去らずにそのまま乾燥したもの&&生概297 | ||
+ | トウニン&&桃仁&&Persicae Semen&&Prunus persica Batsch&&種子&&日局1247、生概290 | ||
+ | コウカ&&紅花&&Carthami Flos&&Carthamus tinctorius Linné&&管状花&&日局1207、生概219 | ||
+ | ガジュツ&&莪蒁&&Zedoariae Rhizoma&&Curcuma zedoaria Roscoe&&根茎&&日局1190、生概323 | ||
+ | サンリョウ&&三稜&&-&&Sparganium stoloniferum Buchanan-Hamilton&&塊茎&&生概326 | ||
+ | ニュウコウ&&乳香&&-&&Boswellia carterii Birdw *&&*樹液、幹から滲出した含油ガム質&&原下210 | ||
+ | モツヤク&&没薬&&-&&Commiphora molmol Engler *&&*樹脂&&生概271 | ||
+ | ゴシツ&&牛膝&&Achyranthis Radix&&Achyranthes bidentata Blume&&根&&日局1211、生概312、原上028 | ||
+ | オウフルギョウ&&王不留行&&-&&Vaccaria segetalis (Neck.) Gracke&&種子&&生概314 | ||
+ | ロロツウ&&路路通&&-&&Liquidambar formosana Hance&&果実&&原上339 | ||
+ | リュウキド&&劉寄奴&&-&&Siphonostegia chinensis Bentham&&全草&&中薬297 | ||
+ | ラクトクダ&&落得打&&-&&Centella asiatica Urban&&全草&&- | ||
+ | シゼンドウ&&自然銅&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬301 | ||
+ | ケッケツ&&血竭&&-&&Daemonorops draco Blume *&&*果実から分泌する樹脂&&原下194 | ||
+ | ソボク&&蘇木&&Sappan Lignum&&Caesalpinia sappan Linné&&心材&&日局1235 | ||
+ | キュウセイシ&&急性子&&-&&Impatiens balsamina Linné&&種子&&中薬299 | ||
+ | ゴレイシ&&五霊脂&&-&&Trogopterus xanthipes Milne-Edwards *&&*橙足鼯鼠の糞便&&原下262 | ||
+ | ガリョウシ&&瓦楞子&&-&&Arca inflata Reeve *&&*貝殻&&中薬352 | ||
+ | センザンコウ&&穿山甲&&-&&Manis pentadactyla Linné *&&*ミミセンザンコウの鱗甲&&中薬304 | ||
+ | スイテツ&&水蛭&&-&&Hirudo nipponica Whitman *&&*チスイビルなどの乾燥虫体&&生概354 | ||
+ | シャチュウ&&䗪虫&&-&&Eupolyphaga sinensis Walker *&&*シナゴキブリなどの乾燥虫体&&生概354 | ||
+ | サンヨウケツ&&山羊血&&-&&Naemorhedus goral Hardwicke *&&*青羊の血液&&原下283、中医世家 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==補養薬== | ||
+ | ===補気薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ニンジン&&人参&&Ginseng Radix&&Panax ginseng C. A. Meyer (Panax schinseng Nees)&&根&&日局1252、生概259 | ||
+ | トウジン&&党参&&-&&Codonopsis pilosula (Franch.) Nannf.&&根&&生概221 | ||
+ | タイシジン&&太子参&&-&&Pseudostellaria heterophylla Pax ex Pax et Hoffm.&&根&&原上035 | ||
+ | オウギ&&黄耆&&Astragali Radix&&Astragalus membranaceus Bunge&&根&&日局1182、生概281 | ||
+ | サンヤク&&山薬&&Dioscoreae Rhizoma&&Dioscorea japonica Thunberg&&根茎&&日局1221、生概333 | ||
+ | ビャクジュツ&&白朮&&Atractylodis Rhizoma&&Atractylodes japonica Koidzumi ex Kitamura&&根茎&&日局1258、生概218 | ||
+ | タイソウ&&大棗&&Zizyphi Fructus&&Zizyphus jujuba Miller var. inermis Rehder&&果実&&日局1239、生概267 | ||
+ | カンゾウ&&甘草&&Glycyrrhizae Radix&&Glycyrrhiza uralensis Fischer&&根&&日局1197、生概284 | ||
+ | オウセイ&&黄精&&Polygonati Rhizoma&&Polygonatum falcatum A. Gray&&根茎&&日局1184、生概337 | ||
+ | コウイ&&膠飴&&-&&Ziziphus jujuba Mill. var. inermis Rehder&&果実&&中薬395 | ||
+ | シヨウジン&&四葉参&&-&&Codonopsis lanceolata Bentham et Hooker&&根&&- | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===補陽薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ロクジョウ&&鹿茸&&-&&Cervus elaphus Linné var. xanthopygus Milne-Edwards *&&*マンシュウアカジカまたはマンシュウジカの幼角&&生概350 | ||
+ | ゴウカイ&&蛤蚧&&-&&Gekko gecko Linné *&&*オオヤモリの内臓を取り出し竹片で四肢を展開・固定し焙り乾かしたもの&&原下249 | ||
+ | トウチュウカソウ&&冬虫夏草&&-&&Cordyceps sinensis (Berkeley) Saccardo *&&*鱗翅類、特に大コウモリガHepialus armoricanus Oberthurの幼虫に寄生するフユムシナツクサタケが産生する子実体とその虫体&&生概347 | ||
+ | ニクジュヨウ&&肉蓯蓉&&-&&Cistanche salsa (C.A. Meyer) G. Beck&&全草&&生概225 | ||
+ | サヨウ&&鎖陽&&-&&Cynomorium coccineum Linné&&全草&&原下017 | ||
+ | インヨウカク&&淫羊霍&&Epimedii Herba&&Epimedium grandiflorum Morren var. thunbergianum Nakai&&茎、葉&&日局1178、生概304 | ||
+ | ハゲキテン&&巴戟天&&-&&Morinda officinalis How&&根&&生概241 | ||
+ | コロハ&&胡蘆巴&&-&&Trigonella foenum-graecum Linné&&種子&&生概289 | ||
+ | コトウニク&&胡桃肉&&-&&Juglans regia Linné&&核仁&&中薬411 | ||
+ | ホコツシ&&補骨脂&&-&&Psoralea corylifolia Linné&&種子&&生概286 | ||
+ | ヤクチ&&益智&&Alpiniae Fructus&&Alpinia oxyphylla Miquel&&果実&&日局1274、生概322 | ||
+ | センボウ&&仙茅&&-&&Curculigo orchioides Gaertner&&根茎&&原上040 | ||
+ | トチュウ&&杜仲&&Eucommiae Cortex&&Eucommia ulmoides Oliver&&樹皮&&日局1251、生概319 | ||
+ | クセキ&&狗脊&&-&&Cibotium barometz (Linnaeus) J. Smith&&根茎&&原上087 | ||
+ | ゾクダン&&続断&&-&&Dipsacus asper Wallich&&根&&生概222 | ||
+ | コツサイホ&&骨砕補&&-&&Drynaria fortunei (Kunze) J. Smith&&根茎&&生概343 | ||
+ | トシシ&&莵絲子&&-&&Cuscuta chinensis Lamarck&&種子&&原上281 | ||
+ | トウシツリ&&潼蒺藜&&-&&Astragalus complanatus R. Brown&&果実&&原上329 | ||
+ | シカシャ&&紫河車&&-&&Homo sapiens Linné *&&*ヒトの胎盤&&生概348 | ||
+ | キュウシ&&韮子&&-&&Allium tuberosum Rottler&&種子&&原上278 | ||
+ | カイクジン&&海狗腎&&-&&Phoca vitulina Linné *&&*ゴマフアザラシの陰茎、睾丸&&生概348 | ||
+ | ヨウキセキ&&陽起石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下367 | ||
+ | ガカンセキ&&鵝管石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬342 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===補血薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ジュクジオウ&&熟地黄&&-&&Rehmannia glutinosa Liboschitz var. purpurea Makino&&根、蒸熟したもの&&生概229 | ||
+ | カシュウ&&何首烏&&Polygoni multiflori Radix&&Polygonum multiflorum Thunberg&&塊根&&日局1190、生概314 | ||
+ | トウキ&&当帰&&Angelicae Radix&&Angelica acutiloba Kitagawa&&根&&日局1247、生概253 | ||
+ | ビャクシャク&&白芍&&-&&Paeonia lactiflora Pallas&&根、コルク層を除き湯通ししたもの&&生概297 | ||
+ | アキョウ&&阿膠&&-&&Equus asinus Linné *&&*ロバの皮膚、膠&&生概351 | ||
+ | クコシ&&枸杞子&&Lycii Fructus&&Lycium chinense Miller&&果実&&日局1203、生概232 | ||
+ | ソウジン&&桑椹&&-&&Morus alba Linné&&果実&&原上325 | ||
+ | リュウガンニク&&竜眼肉&&-&&Euphoria longan (Loureiro) Steudel&&種皮&&原上215 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===補陰薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ハマボウフウ&&浜防風&&Glehniae Radix cum Rhizoma&&Glehnia littoralis Fr Schmidt ex Miquel&&根、根茎&&日局1257、生概259 | ||
+ | セイヨウジン&&西洋参&&-&&Panax quinquefolius Linné&&根&&原上004 | ||
+ | テンモンドウ&&天門冬&&Asparagi Tuber&&Asparagus cochinchinensis Merrill&&根&&日局1243、生概336 | ||
+ | バクモンドウ&&麦門冬&&Ophiopogonis Tuber&&Ophiopogon japonicus Ker-Gawler&&根&&日局1255、生概337 | ||
+ | セッコク&&石斛&&-&&Dendrobium nobile Lindley&&全草&&生概321 | ||
+ | ギョクチク&&玉竹&&-&&Polygonatum odoratum (Miller) Druce&&根茎&&生概338 | ||
+ | ビャクゴウ&&百合&&-&&Lilium lancifolium Thunberg&&鱗片葉&&生概337 | ||
+ | ソウキセイ&&桑寄生&&-&&Viscum album L. var. coloratum (Komar.) Ohwi&&茎、葉&&生概317 | ||
+ | カンレンソウ&&旱蓮草&&-&&Eclipta prostrata Linné&&地上部、全草&&原下022 | ||
+ | ジョテイシ&&女貞子&&-&&Ligustrum lucidum Aiton&&果実&&原上206 | ||
+ | ゴマ&&胡麻&&-&&Sesamum indicum Linné&&種子&&生概226 | ||
+ | コクズ&&黒豆&&-&&Glycine max Merrill&&種子、黒色品種&&中薬443 | ||
+ | キバン&&亀板&&-&&Chinemys (Geoclemys) reevesii Gray *&&*クサガメの腹甲&&原下294 | ||
+ | ベッコウ&&鼈甲&&-&&Trionyx sinensis Wiegmann *&&*シナスッポンまたは同属動物の背甲、腹甲&&生概352 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | =その他の処方= | ||
+ | ==祛風湿薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ドクカツ&&独活&&-&&Aralia cordata Thunberg&&根茎&&生概253 | ||
+ | ジンギョウ&&秦艽&&-&&Gentiana macrophylla Pall&&根&&生概247 | ||
+ | イレイセン&&威霊仙&&Clematidis Radix&&Clematis chinensis Osbeck&&根、根茎&&日局1177、生概307 | ||
+ | カイトウヒ&&海桐皮&&-&&Erythrina indica Linné&&樹皮&&原下155 | ||
+ | モッカ&&木瓜&&-&&Chaenomeles lagenaria Koidzumi&&果実&&生概289 | ||
+ | サンシャ&&蚕砂&&-&&Bombyx mori Linné *&&*カイコの糞便&&原下328 | ||
+ | ゴカヒ&&五加皮&&-&&Periploca sepium Bunge&&根皮&&生概244 | ||
+ | ソウジシ&&蒼耳子&&-&&Xanthium strumarium Linné&&果実&&生概221 | ||
+ | ソウシ&&桑枝&&-&&Morus alba Linné&&若枝&&中薬224 | ||
+ | キレンソウ&&豨簽草&&-&&Siegesbeckia orientalis Linné&&全草&&中薬227 | ||
+ | ラクセキトウ&&絡石藤&&-&&Ficus pumila Linné&&葉、茎枝&&原下188 | ||
+ | セキナントウ&&石楠藤&&-&&Piper wallichii (Miquel) Handel-Mazzetti hupehense (C. de Candolle) Handel-Mazzetti&&葉、茎枝&&原下165 | ||
+ | カイフウトウ&&海風藤&&-&&Piper kadsura Ohwi&&茎&&中薬233 | ||
+ | セイフウトウ&&清風藤&&-&&Sinomenium acutum Rehder et Wilson&&茎、根茎&&中薬232 | ||
+ | センネンケン&&千年健&&-&&Homalomena occulta (Loureiro) Schott&&根茎&&原上027 | ||
+ | ロクテイソウ&&鹿蹄草&&-&&Pyrola japonica Klenze&&全草&&生概252 | ||
+ | ジョチョウキョウ&&徐長卿&&-&&Pycnostelma paniculatum (Bunge) K. Schum.&&全草&&原下075 | ||
+ | ココツ&&虎骨&&-&&Panthera tigris Linné *&&*トラの骨&&原下314 | ||
+ | ハッカダ&&白花蛇&&-&&Bungarus multicinctus Blyth *&&*アマガサヘビなどの内臓を除去し炭火で乾燥したもの&&原下290 | ||
+ | ウショウダ&&烏稍蛇&&-&&Zaocys dhumnades Cantor *&&*ヘビ類の内臓を除いて乾燥したもの&&原下291 | ||
+ | ダタイヒ&&蛇退皮&&-&&Elaphe taeniuruc Cope *&&*スジオナメラなどヘビの抜け殻&&原下292 | ||
+ | ハンプウカ&&半楓荷&&-&&Pterospermum heterophyllum hance&&根、茎枝&&- | ||
+ | カンキントウ&&寛筋藤&&-&&Tinospora sinensis (Loureiro) Merrill&&茎&&- | ||
+ | ショウセツ&&松節&&-&&Pinus tabulaeformis Carr.&&枝、瘤状物&&中薬230 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==固渋薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | サンシュユ&&山茱萸&&Corni Fructus&&Cornus officinalis Siebold et Zuccarini&&果肉&&日局1219、生概261 | ||
+ | ゴミシ&&五味子&&Schisandrae Fructus&&Schisandra chinensis Baillon&&果実&&日局1212、生概310 | ||
+ | ウバイ&&烏梅&&-&&Prunus mume Siebold et Zuccarini&&果実,&&生概289 | ||
+ | シャクセキシ&&赤石脂&&-&&Mineral *&&*鉱物&&生概357 | ||
+ | ウヨリョウ&&禹余粮&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下369 | ||
+ | カシ&&訶子&&-&&Terminalia chebula Retzus&&果実&&生概262 | ||
+ | ニクズク&&肉豆蒄&&-&&Myristica fragrans Houttuyn&&種子&&生概310 | ||
+ | オウゾクカク&&罌粟殻&&-&&Papaver somniferum&&果実&&生概295 | ||
+ | セキリュウヒ&&石榴皮&&-&&Punica granatum Linné&&樹皮、根皮&&原下135 | ||
+ | レンニク&&蓮肉&&Nelumbis Semen&&Nelumbo nucifera Gaertner&&種子&&日局1278、生概300 | ||
+ | ケンジツ&&芡実&&-&&Euryale ferox Salisb.&&種子&&原上304 | ||
+ | キンオウシ&&金桜子&&-&&Rosa laevigata Michx&&偽果(果托が肥大して多肉質となったもの)&&生概291 | ||
+ | フクボンシ&&覆盆子&&-&&Rubus chingii Hu&&果実&&生概292 | ||
+ | ゴバイシ&&五倍子&&-&&Rhus javanica Linné *&&*虫えい(ヌルデシロアブラムシSchlechtendalia chinensisの寄生により、葉上に形成される)&&生概269 | ||
+ | ギンキョウ&&銀杏&&-&&Ginkgo biloba Linné&&種子&&中薬484 | ||
+ | フショウバク&&浮小麦&&-&&Hordeum vulgare Linné var. hexastchion Aschers.&&種子、発芽させたもの&&原上229 | ||
+ | マオウコン&&麻黄根&&-&&Ephedra sinica Stapf&&地下部&&生概341 | ||
+ | ジュベイコン&&糯米根&&-&&Oryza sativa Linné var.glutinosa Matsum.&&ヒゲ根&&中薬483 | ||
+ | ウゾクコツ&&鳥賊骨&&-&&Sepia esculenta Hoyle *&&*コウイカなどの甲骨&&生概354 | ||
+ | ソウヒョウショウ&&桑螵蛸&&-&&Paratenodera sinensis de Saussure *&&*カマキリ類の卵鞘&&原下346 | ||
+ | シイヒ&&刺猬皮&&-&&Erinaceus europaeus Linné *&&*ハリネズミの表皮&&- | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==安神薬== | ||
+ | ===重鎮安神薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | リュウコツ&&竜骨&&Fossilia Ossis Mastodi&&Mineral *&&*鉱物&&日局1275、生概357 | ||
+ | ボレイ&&牡蛎&&Ostreae Testa&&Ostrea gigas Thunberg *&&*マガキまたは同属動物の貝殻、とくに左殻&&日局1271、生概353 | ||
+ | ジセキ&&磁石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬450 | ||
+ | シュシャ&&朱砂&&-&&Mineral *&&*鉱物&&生概357 | ||
+ | シンジュ&&真珠&&-&&Pinctada martensii Dunker *&&*アコヤガイなどの外套膜組織中の病的形成物質&&原下307 | ||
+ | シセキエイ&&紫石英&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下359 | ||
+ | コハク&&琥珀&&-&&Resin *&&*樹脂&&生概137 | ||
+ | タイシャセキ&&代赭石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下368 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===養心安神薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | サンソウニン&&酸棗仁&&Zizyphi Semen&&Zizyphusjujuba Miller var. spinosa (Bunge) Hu ex H. F. Chou&&種子&&日局1220、生概268 | ||
+ | ハクシニン&&柏子仁&&-&&Thuja orientalis Linné&&種子&&生概342 | ||
+ | オンジ&&遠志&&Polygalae Radix&&Polygala tenuifolia Willdenow&&根&&日局1189、生概269 | ||
+ | ゴウカンヒ&&合歓皮&&-&&Albizzia julibrissin Durazz.&&樹皮&&原下157 | ||
+ | ヤコウトウ&&夜交藤&&-&&Polygonum multiflorum Thunberg&&蔓茎&&中薬460 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==芳香開竅薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ジャコウ&&麝香&&-&&Moschus moschiferus Linné *&&*ジャコウジカなどの雄のジャコウ腺分泌物&&生概350 | ||
+ | ソゴウコウ&&蘇合香&&-&&Liquidambar orientalis Miller *&&*樹脂、幹を傷つけて採集したバルサム&&原下207 | ||
+ | アンソッコウ&&安息香&&Benzoinum&&Styrax benzoin Dryander *&&*樹脂&&日局1177、生概250 | ||
+ | リュウノウ&&竜脳&&-&&Dryobalanops camphora Colebrooke *&&*樹脂、カンフル&&原下227 | ||
+ | ショウブ&&菖蒲&&-&&Acorus calamus Linné&&根茎&&生概326 | ||
+ | ゴオウ&&牛黄&&Bezoar Bovis&&Bos taurus Linné var. domesticus Gmelin *&&*ウシの胆のう、結石&&日局1210、生概349 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==熄風鎮痙薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | レイヨウカク&&羚羊角&&-&&Saiga tatarica Linné *&&*サイガカモシカの角&&生概350 | ||
+ | チョウトウコウ&&釣藤鈎&&Uncariae Uncis cum Ramulus&&Uncaria rhynchophylla Miquel&&とげ&&日局1242、生概243 | ||
+ | テンマ&&天麻&&Gastrodiae Tuber&&Gastrodia elata Blume&&塊茎&&日局1243、生概321 | ||
+ | シツリシ&&蒺藜子&&Tribuli Fructus&&Tribulus terrestris Linné&&果実&&日局1223、生概279 | ||
+ | セッケツメイ&&石決明&&-&&Haliotis diversicolor Reeve *&&*アワビの貝殻&&原下304 | ||
+ | タンサイ&&淡菜&&-&&Mytilus crassitesta Lischke *&&*イガイなどの貝肉&&- | ||
+ | タイマイ&&玳琩&&-&&Eretmochelys imbricata Linné *&&*タイマイの背甲&&原下301 | ||
+ | ジリュウ&&地竜&&-&&Pheretima asiatica Michaelsen *&&*ミミズの体内内容物を除いた乾燥体&&生概354 | ||
+ | ゼンカツ&&全蝎&&-&&Buthus martensi Karsch *&&*キョクトウサソリの塩蔵全虫体&&生概354 | ||
+ | ゴショウ&&蜈蜙&&-&&Scolopendra morsitans Linné *&&*タイワンオオムカデなどの虫体&&原下324 | ||
+ | ビャクキョウサン&&白僵蚕&&-&&Bombix mori Linné *&&*カイコの幼虫に白僵病菌Batrytis bassiana Balsが寄生して硬直死した虫体&&生概356 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==化痰止咳薬== | ||
+ | ===清熱化痰薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ゼンコ&&前胡&&-&&Peucedanum praeruptorum Dunn&&根&&生概258 | ||
+ | センバイモ&&川貝母&&-&&Fritillaria cirrhosa D. Don&&鱗茎&&原上073 | ||
+ | セツバイモ&&浙貝母&&-&&Fritillaria thunbergii Miquel&&鱗茎、貝母 の一種&&生概336 | ||
+ | カロニン&&栝楼仁&&-&&Trichosanthes kirilowii Maximowicz var. japonicum Kitamura&&種子&&生概265 | ||
+ | テンカフン&&天花粉&&-&&Trichosanthes kirilowii Maximowicz var. japonicum Kitamura&&根から得たデンプン&&生概265 | ||
+ | テンジクオウ&&天竺黄&&-&&Phyllostachys nigra (Loddiges) Munro var. henonis (Bean) Stapf *&&*茎の節孔の中に病的に生成した塊状物質&&原下231 | ||
+ | チクレキ&&竹瀝&&-&&Phyllostachys nigra (Loddiges) Munro var. henonis (Bean) Stapf *&&*茎をあぶって出した汁&&原下164 | ||
+ | チクジョ&&竹筎&&-&&Phyllostachys nigra (Loddiges) Munro var. henonis (Bean) Stapf *&&*茎の上皮を除去し皮下の帯緑白色部を薄く削って帯綿状にしたもの&&原下164 | ||
+ | カイフセキ&&海浮石&&-&&Mineral *&&*鉱物、軽石、サンゴ&&原下374 | ||
+ | カイゴウカク&&海蛤殻&&-&&Cyclina sinensis Gmelin *&&*オキシジミなどの貝殻&&中薬351 | ||
+ | コンブ&&昆布&&-&&Laminaria japonica Areschoug&&葉状体&&中薬354 | ||
+ | カイソウ&&海藻&&-&&Sargassum fusiforme (Harvey) Setchell&&全藻&&生概344 | ||
+ | カイテツ&&海蛰&&-&&Rhopilema esculenta Kish *&&*ビゼンクラゲの全体&&- | ||
+ | ボッセイ&&荸薺&&-&&Eleocharis tuberosa (Roxburgh)&&塊茎&&中薬357 | ||
+ | バンタイカイ&&胖大海&&-&&Sterculia scaphigera Wallich&&種子&&原上294 | ||
+ | コウソウ&&猴棗&&-&&Macaca mulatta Zimmermann *&&*アカゲザルなどの内臓結石&&中薬358 | ||
+ | モウセキ&&礞石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下365 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===温化寒痰薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ハンゲ&&半夏&&Pinelliae Tuber&&Pinellia ternata Breitenbach&&塊茎&&日局1257、生概327 | ||
+ | テンナンショウ&&天南星&&-&&Arisaema ringens (Thunberg) Schott&&根茎&&生概327 | ||
+ | ビャクブシ&&白附子&&-&&Aconitum coreanum (H. Léveillé) Rapaics&&塊根&&生概304 | ||
+ | センプクカ&&旋覆花&&-&&Inula britannica Linné subsp. japonica Kitam&&小頭花&&生概220 | ||
+ | ビャクゼン&&白前&&-&&Cynanchum stauntoni (Decne.) Handel-Mazzetti&&根、根茎&&生概243 | ||
+ | ハクガイシ&&白芥子&&-&&Brassica alba Boiss&&種子&&生概293 | ||
+ | キキョウ&&桔梗&&Platycodi Radix&&Platycodon grandiflorum A. de Candolle&&根&&日局1200、生概222 | ||
+ | ソウカク&&皂角&&-&&Gleditsia sinensis Lamarck&&種子&&生概284 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===止咳平喘薬=== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | キョウニン&&杏仁&&Armeniacae Semen&&Prunus armeniaca Linné var. ansu Maximowicz&&種子&&日局1202、生概290 | ||
+ | シオン&&紫苑&&-&&Aster tataricus Linné filius&&根&&生概217 | ||
+ | カントウカ&&款冬花&&-&&Tussilago farfara Linné&&花蕾&&生概221 | ||
+ | ソシ&&蘇子&&-&&Perilla frutescens Britton var. acuta Kudo&&果実&&生概234 | ||
+ | ビワヨウ&&枇杷葉&&Eriobotryae Folium&&Eriobotrya japonica Lindley&&葉&&日局1258、生概289 | ||
+ | ヒャクブ&&百部&&-&&Stemona japonica Miquel&&根&&原上075 | ||
+ | ソウハクヒ&&桑白皮&&Mori Cortex&&Morus alba Linné&&根皮&&日局1235、生概319 | ||
+ | バトウレイ&&馬兜鈴&&-&&Aristolochia contorta Bunge&&果実&&生概298 | ||
+ | モクコチョウ&&木胡蝶&&-&&Oroxylum indicum (Linnaeus) Vent.&&種子&&原上340 | ||
+ | ミントウジン&&明党参&&-&&Changium smyrnioides Wolf&&根&&生概255 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==消導薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | サンザシ&&山楂子&&-&&Crataegus cuneata Siebold et Zuccarini&&果実&&生概289 | ||
+ | バクガ&&麦芽&&-&&Hordeum vulgare Linné var. hexastchion Aschers.&&種子、発芽させたもの&&原上229 | ||
+ | コクガ&&穀芽&&-&&Oryza sativa Linné&&種子、発芽させたもの&&中薬379 | ||
+ | シンキク&&神麹&&-&&Artemisia annua Linné *&&*小麦粉や米の麩に鮮青蒿Artemisia annua Linné・鮮蒼耳Xanthium strumarium Linné ・鮮辣蓼Polygonum hydropiper Linné・小豆Vigna angularis (Willdenow) Ohwi et H. Ohashi・皮去り杏仁Prunus armeniaca Linnéを入れ団子状にねり発酵させたもの&&生概347 | ||
+ | ケイナイキン&&鶏内金&&-&&Gallus gallus Linné var. domesticus Brisson *&&*ニワトリの胃の内壁&&生概351 | ||
+ | ライフクシ&&莱菔子&&-&&Raphanus sativus Linné var. hortensis Backer&&種子&&原上310 | ||
+ | アギ&&阿魏&&-&&Ferula assa-foetida Linné *&&*茎、根茎、樹脂&&生概256 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==駆虫薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | シクンシ&&使君子&&-&&Quisqualis indica Linné&&果実&&生概262 | ||
+ | クレンコンピ&&苦楝根皮&&-&&Melia azedarach Linné&&根皮&&生概271 | ||
+ | ヒシ&&榧子&&-&&Torreya grandis Fortune&&種子&&原上326 | ||
+ | カクシツ&&鶴虱&&-&&Daucus carota Linné&&果実&&原上316 | ||
+ | ライガン&&雷丸&&-&&Polyporus mylittae Cooke et Massee *&&*菌核&&生概346 | ||
+ | ブイ&&蕪荑&&-&&Ulmus macrocarpa Hance&&果実、花、葉&&原下213 | ||
+ | ビンロウジ&&檳榔子&&Arecae Semen&&Areca catechu Linné&&種子&&日局1259、生概328 | ||
+ | トウホクカンジュウ&&東北貫衆&&-&&Dryopteris crassirhizoma Nakai&&根茎&&生概343 | ||
+ | ナンカシ&&南瓜子&&-&&Cucurbita moschata Duchesne&&種子&&中薬514 | ||
+ | タイサン&&大蒜&&-&&Allium sativum Linné var. pekinense Maekawa&&鱗茎&&生概334 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==外用薬== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ミョウバン&&明礬&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬536 | ||
+ | ケイフン&&軽粉&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬527 | ||
+ | ユウオウ&&雄黄&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下370 | ||
+ | ミツダソウ&&蜜陀僧&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬526 | ||
+ | ロカンセキ&&炉甘石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下356 | ||
+ | ホウシャ&&硼砂&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬533 | ||
+ | ムミョウイ&&無名異&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬537 | ||
+ | イオウ&&硫黄&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下375 | ||
+ | エンタン&&鉛丹&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬525 | ||
+ | ジャショウシ&&蛇床子&&Cnidii monnieris Fructus&&Cnidium monnieri Cusson&&果実&&日局1225、生概255 | ||
+ | ホミカ&&-&&Strychni Semen&&Strychnos nux-vomica Linné&&種子&&日局1269、生概248 | ||
+ | モクベツシ&&木鼈子&&-&&Momordica cochinchinensis Sprengel&&種子&&原上224 | ||
+ | ダイフウシ&&大風子&&-&&Hydnocarpus anthelmintica Pierre ex Laness&&種子&&生概266 | ||
+ | アセンヤク&&阿仙薬&&Gambir&&Uncaria gambir Roxburgh&&水製乾燥エキス&&日局1173、生概242 | ||
+ | サンジコ&&山慈姑&&-&&Pleione sp.&&鱗茎、種名未詳&&原上021 | ||
+ | ショウノウ&&樟脳&&-&&Cinnamomum camphora (Linnaeus) Siebold *&&*油脂、材や枝を蒸留して得たカンフル油&&原下226 | ||
+ | ハンミョウ&&斑蝥&&-&&Epicauta gorhami Marseul *&&*マメハンミョウなどの虫体&&生概354 | ||
+ | センソ&&蟾酥&&Bufonis Venenum&&Bufo bufo gargarizans Cantor *&&*シナヒキガエルなどの毒腺分泌物&&日局1230、生概352 | ||
+ | ロホウボウ&&露蜂房&&-&&Polistes mandarinus Saussure *&&*キボシアシナガバチなどの巣&&原下343 | ||
+ | ゾウヒ&&象皮&&-&&Elephas maximus Linné *&&*インドゾウなどの外皮&&中薬552 | ||
+ | ロシャ&&磠砂&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬535 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==補遺== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | タクシツ&&沢漆&&-&&Euphorbia helioscopia Linné&&全草&&中薬203 | ||
+ | ロウロ&&漏芦&&-&&Rhaponticum uniflorum de Candolle&&根&&中薬123 | ||
+ | ジョウザン&&常山&&-&&Dichroa febrifuga Loureiro&&根&&生概292 | ||
+ | リロ&&藜芦&&-&&Veratrum nigrum Linné&&根茎&&生概339 | ||
+ | カテイ&&瓜蒂&&-&&Cucumis melo Linné var. makuwa Makino&&果柄&&生概264 | ||
+ | スイニンニク&&蕤仁肉&&-&&Prinsepia uniflora Batalin&&果核&&原上332 | ||
+ | テッポウキン&&鉄包金&&-&&Berchemia lineata de Candolle&&根&&- | ||
+ | センハセキ&&穿破石&&-&&Cudrania cochin chinensis (Loureiro) Kudo et Masamune&&根&&- | ||
+ | リョウカオウ&&了哥王&&-&&Wikstroemia indica (Linnaeus) C. A. Meyer&&根&&- | ||
+ | ドクキャクキン&&独脚金&&-&&Striga asiatica (Linnaeus) O. Kuntze.&&全草&&- | ||
+ | ハクキョウコウ&&白膠香&&-&&Liquidambar formosana Hance&&果実&&原上339 | ||
+ | レイシ&&霊芝&&-&&Ganoderma lucidum (Leyss. ex Fr.) Karst. *&&*子実体&&生概345 | ||
+ | オウヤクシ&&黄薬子&&-&&Dioscorea bulbifera Linné&&塊茎&&生概333 | ||
+ | キジュシ&&葵樹子&&-&&Livistona chinensis (Jacquin) R. Brown&&種子&&- | ||
+ | セキジョウハク&&石上柏&&-&&Selaginella doederleinii Hieron.&&全草&&- | ||
+ | ラカンカ&&羅漢果&&-&&Momordica grosvenori Swingle&&果実&&原上343 | ||
+ | カイテイヤ&&海底椰&&-&&Lodoicea maldivica (J. F. Gmelin) Persoon&&果実&&- | ||
+ | カイテイハク&&海底柏&&-&&Melitodes ochracea (Linnaeus) *&&*イソバナ類の群体&&- | ||
+ | クットウケイ&&屈頭鶏&&-&&Capperis versicolor Griff.&&根、果実&&- | ||
+ | フウリツカク&&風栗殻&&-&&Castanea mollissima Blume&&種子&&- | ||
+ | ハクモクジ&&白木耳&&-&&Tremella fuciformis Berkeley *&&*子実体&&- | ||
+ | カンチクホウ&&鹹竹蜂&&-&&Xylocopa dissimilis Lepeletier *&&*竹蜂の全体&&- | ||
+ | シソウジョウ&&紫草茸&&-&&Aleurites spp. *&&*アブラギリなどの枝にラックカイガラムシCoccus lacca Kerrの雌虫が寄生して分泌した固形物&&原下194 | ||
+ | ギョヒョウキョウ&&魚鰾膠&&-&&Acipenser schrencki Brandt *&&*チョウザメの浮袋&&- | ||
+ | ギョノウセキ&&魚脳石&&-&&Pseudosciaena crocea (Richardson) *&&* フウセイの脳内石&&- | ||
+ | コウシコツ&&猴子骨&&-&&Macaca mulatta Zimmermann *&&*アカゲザルなどの四肢の骨&&- | ||
+ | ボウギョサイ&&膨魚鰓&&-&&Manta birostris (Walbaum) *&&*マンタ(オニイトマキエイ)などのエラ&&- | ||
+ | カイリュウ&&海竜&&-&&Solenognathus hardwickii Gray *&&*カイリュウ類の内臓を除いたもの、あるいはそのままの乾燥体&&原下297 | ||
+ | カイバ&&海馬&&-&&Hippocampus kelloggi Jordan et Snyder *&&*オオウミウマまたは同属動物の体内内容物を除いた乾燥体&&生概353 | ||
+ | ゾウゲシ&&象牙絲&&-&&Elephas maximus Linné *&&*インドゾウなどの牙&&- | ||
+ | メノウ&&瑪瑙&&-&&Mineral *&&*鉱物&&- | ||
+ | サンゴ&&珊瑚&&-&&Mineral *&&*鉱物、ハマサンゴ科Poritidaeなどの腔腸動物が分泌した石灰質骨格、海浮石の一種、&&中薬350 | ||
+ | タンバン&&胆礬&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬521 | ||
+ | }} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==訳者補遺== | ||
+ | {| class="wikitable collapsible sortable" style="width:100%" | ||
+ | !読み||名称||生薬名(日局)||起源植物||解説||文献 | ||
+ | {{#repeat:TCM/tableRow3|1| | ||
+ | ウランジュ&&烏欖樹&&-&&Canarium pimela Leenhouts&&樹皮&&- | ||
+ | オウヒカク&&黄皮核&&-&&Clausena lansium Skeels&&果核&&- | ||
+ | オウヒコン&&黄皮根&&-&&Clausena lansium Skeels&&根&&- | ||
+ | カギュウ&&蝸牛&&-&&Euhadra peliomphala Pfr. *&&*ミスジマイマイなどの全虫体&&中薬549 | ||
+ | カコン&&茄根&&-&&Solanum melongena Linné&&根&&- | ||
+ | カジュヒ&&柯樹皮&&-&&Lithocarpus glaber (Thunberg)&&樹皮&&- | ||
+ | カショウ&&花生&&-&&Arachis hypogaea Linné&&種子&&生概281 | ||
+ | カタンボソウ&&火炭母草&&-&&Polygonum chinense Linné&&全草&&- | ||
+ | ガンシュウソウコン&&含羞草根&&-&&Mimosa pudica Linné&&根&&- | ||
+ | カンゾウショウ&&甘草梢&&-&&Glycyrrhiza uralensis Fischer&&根梢部&&中薬392 | ||
+ | ギョクショクショ&&玉蜀黍&&-&&Zea mays Linné&&花柱、柱頭&&原下132 | ||
+ | キンコウマ&&金蛤蟆&&-&&Hyla chinensis Gunther *&&*シナアマガエルの全体&&- | ||
+ | キンサイコン&&芹菜根&&-&&Apium graueolens Linné&&根&&- | ||
+ | キンサヒ&&金鎖匙&&-&&Cocculus trilobus (Thunberg) de Candolle&&根&&- | ||
+ | キンサンギンバン&&金盞銀盤&&-&&Bidens biternata (Loureiro) Merrill et Sherff&&全草&&- | ||
+ | キンシソウ&&金糸草&&-&&Pogonatherum crinitum (Thunberg) Kunth.&&全草&&- | ||
+ | キンパク&&金箔&&-&&Mineral *&&*鉱物&&- | ||
+ | ギンパク&&銀箔&&-&&Mineral *&&*鉱物&&- | ||
+ | クカンサイ&&狗肝菜&&-&&Dicliptera chinensis (Linnaeus) Nees&&全草&&- | ||
+ | クリコウ&&九里香&&-&&Murraya paniculata (Linnaeus) Jack&&根、葉&&- | ||
+ | ケイコツコウ&&鶏骨香&&-&&Aquilaria agallocha Roxburgh *&&*材に樹脂が沈着したもの、水に半ば浮き半ば沈んで水面と平になるもの&&原下181 | ||
+ | ケンジフウ&&钻地風&&-&&Schizophragma integrifolium (Franch.) Oliver&&根、茎&&- | ||
+ | ケイタンカ&&鶏蛋花&&-&&Plumeria rubra Linné cv. Acutifolia&&花&&- | ||
+ | コウコ&&香菇&&-&&Lentinula edodes (Berkeley) Pegler *&&*子実体&&- | ||
+ | コウトウ&&紅藤&&-&&Sargentodoxa cuneata (Oliver) Rehder et Wilson&&茎&&原下171 | ||
+ | コウバイコン&&崗梅根&&-&&Ilex asprella (Hooker et Arnott) Champ. ex Bentham&&根&&- | ||
+ | コウハイヨウ&&紅背葉&&-&&Alchornea trewioides (Bentham) Mueller-Argoviensis&&根、葉&&- | ||
+ | コウマ&&蛤蟆&&-&&Rana temporaria chensinensis David *&&*ヨーロッパアカガエルなどの全体&&- | ||
+ | ゴガツガイ&&五月艾&&-&&Artemisia argyi Levl. et Vant.&&葉&&- | ||
+ | ゴカリュウ&&五爪竜&&-&&Ajuga decembens Thunberg&&全草&&原下077 | ||
+ | サンカ&&杉花&&-&&-&&-&&- | ||
+ | サンキセイ&&杉寄生&&-&&Macrosolen cochinchinensis (Loureiro) van Tiegh.&&茎枝&&- | ||
+ | サンシソ&&山紫蘇&&-&&Perilla frutescens (Linnaeus) Britton&&全草&&- | ||
+ | シチセイケン&&七星剣&&-&&Mosla caualeriei Levl.&&全草&&- | ||
+ | シハイテンキ&&紫背天葵&&-&&Nervilia fordii (Hance) Schlechter&&葉&&原上035 | ||
+ | シサイ&&紫菜&&-&&Porphyra haitanensis T. J. Chang et B. F. Zheng&&葉状体&&- | ||
+ | ジャオウトウ&&蛇王藤&&-&&Passiflora cochinchinensis Sprengel&&全草&&- | ||
+ | シャクフン&&錫粉&&-&&Mineral *&&*鉱物&&- | ||
+ | ジャタンジュウ&&蛇胆汁&&-&&Zaocys dhumnades Cantor *&&*ヘビ類の胆汁&&- | ||
+ | ジュウダイコウロウ&&十大功労&&-&&Mahonia bealei Carr.&&葉&&中薬139 | ||
+ | ショウコウ&&松香&&-&&Pinus spp. *&&*分泌物、樹脂&&生概342 | ||
+ | ショウシンセキ&&生信石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&- | ||
+ | ショウセキ&&消石&&-&&Mineral *&&*鉱物&&原下357 | ||
+ | ショウトウガ&&生豆芽&&-&&Vigna radiata (Linnaeus) Wilczak&&種子、発芽させたもの&&- | ||
+ | ショクギョ&&鯽魚&&-&&Carassius auratus (Linnaeus) *&&*キンギョの全体&&- | ||
+ | フジチャ&&普洱茶&&-&&Camellia cochinchinensis Loureiro&&葉&&- | ||
+ | スイヨウバイコン&&水揚梅根&&-&&Adina rubella (Siebold et Zuccarini) Hance&&根&&- | ||
+ | セイサイ&&薺菜&&-&&Capsella bursa-pastoris Medicus&&全草&&中薬331 | ||
+ | セキコズイ&&石胡荽&&-&&Centipeda minima A.Braun et Ascherson&&全草&&中薬341 | ||
+ | セキバン&&-&&-&&-&&-&&- | ||
+ | ソウジフウ&&蒼茸草&&-&&Xanthium strumarium Linné&&全草&&中薬220 | ||
+ | ダイフウガイ&&大風艾&&-&&Blumea balsamifera de Candolle&&根、枝、葉&&- | ||
+ | チョジツシ&&楮実子&&-&&Broussonetia papyrifera Vent.&&種子&&原上311 | ||
+ | チョモウコン&&柠檬根&&-&&Citrus limonia Osbeck&&根&&- | ||
+ | チョロウソウ&&猪篭草&&-&&Nepenthes Mirabilis (Loureiro) Druce&&全草&&- | ||
+ | チンコンハクヒ&&椿根白皮&&-&&Ailanthus altissima Swingle&&根皮&&中薬478 | ||
+ | デンキオウ&&田基黄&&-&&Hypericum japonicum Thunberg&&全草&&原下008 | ||
+ | トウオウ&&藤黄&&-&&Garcinia hanburyi Hooker filius *&&*樹脂&&- | ||
+ | トウフウキツ&&東風桔&&-&&Atalantia buxifolia (Poir.) Oliver&&根、葉&&- | ||
+ | ドウリョク&&銅緑&&-&&Mineral *&&*鉱物&&中薬533 | ||
+ | ドケイガイ&&土荊芥&&-&&Schizonepeta tenuifolia Briquet&&地上部、多種&&生概236 | ||
+ | ハクハイヨウ&&白背葉&&-&&Mallotus apelta (Loureiro) Mueller-Argoviensis&&根、葉&&- | ||
+ | ハクモオウケイシトウ&&白毛鶏屎藤&&-&&Paederia scandens (Loureiro) Merrill&&全草、根&&- | ||
+ | ヒテンチロウ&&飛天蠄蟧&&-&&Cyathea spinulosa Wallich&&幹、茎&&- | ||
+ | ビャクレン&&白蘞&&-&&Ampelopsis japonica (Thunberg) Makino&&根&&生概267 | ||
+ | フサヨウ&&布渣葉&&-&&Microcos paniculata Linné&&葉&&- | ||
+ | ホウオウイ&&鳳凰衣&&-&&Gallus gallus Linné var. domesticus Brisson *&&*鶏卵の内側の薄い膜を孵卵後にとり乾燥したもの&&原下313 | ||
+ | ボウカカク&&芒果核&&-&&Mangifera indica Linné&&果核&&- | ||
+ | ボウシュカ&&芒種花&&-&&Hypericum patulum Thunberg&&全草、葉、果実&&- | ||
+ | マジャシ&&馬蛇子&&-&&Eremias argus Peters *&&*ヒョウモンカナヘビなどの全体&&- | ||
+ | マツリカ&&茉莉花&&-&&Jasminum sambac (Linnaeus) Aiton&&花&&- | ||
+ | ミョウガンソウ&&猫眼草&&-&&Euphorbia lunulata Bunge&&全草&&- | ||
+ | ミョウシュウソウ&&猫鬚草&&-&&Clerodendranthus spicatus (Thunberg) C. Y. Wu&&茎、葉&&- | ||
+ | ムカンシコン&&無患子根&&-&&Sapindus mukorossi Gaertner&&根、果実&&- | ||
+ | モウジャコウ&&毛麝香&&-&&Adenosma glutinosum (Linnaeus) Druce&&全草&&- | ||
+ | モクメンカ&&木綿花&&-&&Bombax malabaricum de Candolle&&花&&- | ||
+ | ヨウフハク&&鷹不泊&&-&&Zanthoxylum avicennae (Lamarck)de Candolle&&根、葉、果実&&- | ||
+ | リギョ&&鯉魚&&-&&Cyprinus carpio Linnaeus *&&*コイの全体&&- | ||
+ | リュウキ&&竜葵&&-&&Solanum nigrum Linné&&全草、果実&&原下064 | ||
+ | リョウトウセン&&両頭尖&&-&&Anemone raddeana Regel&&根茎&&原上107 | ||
+ | }} | ||
+ | |} |
Latest revision as of 17:56, 18 June 2009
Traditional Chinese Medicine Index (中薬索引)
Crude-drug Top Gallery |
General Index | Names | Prescriptions | Books | Journals | Terminology | Chinese Medicines |
このページで使われる参考文献の表記 |
---|
生概*:「生薬学概論」難波恒雄・津田喜典、ページ数 |
原上*:「原色和漢薬図鑑」難波恒雄(上巻)、ページ数 |
原下*:「原色和漢薬図鑑」難波恒雄(下巻)、ページ数 |
中薬*:「中医臨床のための中医学」神戸中医学研究会、ページ数 |
日局*:「第十五改正日本薬局方」、ページ数 |
関連するウェブサイト |
富山大学・民族薬学データベース |
中医世家(中国の漢方情報サイト) |
Contents |
[edit] 邪気を身体から除くための処方
[edit] 解表薬
[edit] 辛温解表薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
マオウ | 麻黄 | Ephedrae Herba | Ephedra sinica Stapf | 地上茎 | 日局1272、生概341 |
ケイシ | 桂枝 | - | Cinnamomum cassia Blume | 樹皮、古典の呼称 | 生概308 |
ソヨウ | 蘇葉 | Perillae Herba | Perilla frutescens Britton var. acuta Kudo | 葉、枝先 | 日局1236、生概234 |
ケイガイ | 荊芥穂 | Schizonepetae Spica | Schizonepeta tenuifolia Briquet | 花穂 | 日局1204、生概236 |
ボウフウ | 防風 | Saposhnikoviae Radix | Saposhnikovia divaricata Schischkin | 根 | 日局1264、生概258 |
キョウカツ | 羌活 | Notopterygii Rhizoma | Notopterygium incisum Ting ex H. T. Chang | 根 | 日局1202、生概253 |
コウホン | 藁本 | - | Ligusticum sinense Oliver | 根、根茎 | 生概258 |
ビャクシ | 白芷 | Angelicae dahuricae Radix | Angelica dahurica Bentham et Hooker | 根 | 日局1257、生概254 |
サイシン | 細辛 | Asiasari Radix | Asiasarum sieboldii F. Maekawa | 根、根茎 | 日局1214、生概298 |
ショウキョウ | 生姜 | Zingiberis Rhizoma | Zingiber officinale Roscoe | 根茎 | 日局1226、生概324 |
ソウハク | 葱白 | - | Allium fistulosum Linné | 茎、根部に近い白い部分 | 中薬052 |
コウジュ | 香需 | - | Elsholtzia haichowensis Sun | 全草 | 原下043 |
ゲンスイ | 芫荽 | - | Coriandrum sativum Linné | 全草 | 中薬053 |
セイカリュウ | 西河柳 | - | Tamarix chinensis Loureiro | 葉、幼枝 | 中薬067 |
シンイ | 辛夷 | Magnoliae Flos | Magnolia kobus de Candolle | つぼみ | 日局1227、生概312 |
[edit] 辛涼解表薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ハッカ | 薄荷 | Menthae Herba | Mentha arvensis var. piperascens | 全草 | 日局1256、生概233 |
ゴボウシ | 牛蒡子 | Arctii Fructus | Arctium lappa Linné | 果実 | 日局1212 |
ゼンタイ | 蝉退 | - | Cryptotympana spp. * |
|
生概355 |
ソウヨウ | 桑葉 | - | Morus alba Linné | 葉 | 原下082 |
キッカ | 菊花 | Chrysanthemi Flos | Chrysanthemum morifolium Ramatulle | 頭花 | 日局1201、生概220 |
ノギクカ | 野菊花 | - | Chrysanthemum lavandulaefolium Makino? | 小頭花、ホソバアブラギクに近いと思われるが種名不詳 | 中薬112 |
マンケイシ | 蔓荊子 | - | Vitex rotundifolia Linné | 果実 | 原上320 |
タントウシ | 淡豆豉 | - | Glycine max Merrill | 種子、発酵させたもの | 中薬068 |
フヒョウ | 浮萍 | - | Spirodela polyrrhiza Linné | 全草 | 生概326 |
モクゾク | 木賊 | - | Equisetum hyemale Linné | 全草 | 原下009 |
コクセイソウ | 穀精草 | - | Eriocaulon buergerianum Koerniche | 全草 | - |
カッコン | 葛根 | Puerariae Radix | Pueraria lobata Ohwi | 根 | 日局1190、生概286 |
サイコ | 柴胡 | Bupleuri Radix | Bupleurum falcatum Linné | 根 | 日局1213、生概254 |
ショウマ | 升麻 | Cimicifugae Rhizoma | Cimicifuga simplex Wormskjord | 根茎 | 日局1227、生概306 |
[edit] 瀉下薬
[edit] 攻下薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ダイオウ | 大黄 | Rhei Rhizoma | Rheum palmatum Linné | 根茎 | 日局1236、生概315 |
ボウショウ | 芒硝 | - | Mineral * |
|
生概357 |
バンシャヨウ | 番瀉葉 | - | Cassia angustifolia Vahl | 葉 | 原下096 |
ロカイ | 蘆薈 | Aloe | Aloe ferox Miller | 葉、液汁 | 日局1175、生概334 |
[edit] 潤下薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
マシニン | 麻子仁 | Cannabis Fructus | Cannabis sativa Linné | 果実 | 日局1273、生概318 |
イクリニン | 郁李仁 | - | Prunus humilis Bunge | 種子 | 原上273 |
[edit] 峻下逐水薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ケンゴシ | 牽牛子 | Pharbitidis Semen | Pharbitis nil Choisy | 種子 | 日局1206、生概238 |
カンツイ | 甘遂 | - | Euphorbia kansui Liou | 根 | 生概277 |
ゲンカ | 芫花 | - | Daphne genkwa Siebold et Zuccarini | 花蕾 | 生概266 |
タイゲキ | 大戟 | - | Knoxia corymbosa Willdenow | 根 | 原上014 |
ショウリク | 商陸 | - | Phytolacca esculenta van Houtt. | 根 | 生概314 |
ゾクズイシ | 続随子 | - | Euphorbia lathyris Linné | 種子 | 原上274 |
テイレキシ | 葶藶子 | - | Lepidium apetalum Willdenow | 種子 | 生概294 |
ウキュウコンピ | 烏臼根皮 | - | Sapium sebiferum Roxburgh | 根皮、樹皮 | 中薬187 |
[edit] 寒熱の症状を改善する処方
[edit] 清熱薬
[edit] 清熱瀉火薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
セッコウ | 石膏 | Gypsum Fibrosum | Mineral * |
|
日局1228、生概357 |
チモ | 知母 | Anemarrhenae Rhizoma | Anemarrhena asphodeloides Bunge | 根茎 | 日局1240、生概335 |
サンシシ | 山梔子 | Gardeniae Fructus | Gardenia jasminoides Ellis | 果実 | 日局1218、生概240 |
タンチクヨウ | 淡竹葉 | - | Lophatherum gracile Brongniart | 全草、葉 | 生概330 |
カゴソウ | 夏枯草 | Prunellae Spica | Prunella vulgaris Linné var. lilacina Nakai | 花穂 | 日局1189、生概235 |
カンスイセキ | 寒水石 | - | Mineral * |
|
原下373 |
レンシン | 蓮心 | - | Nelumbo nucifera Gaertner | 幼芽 | 原上218 |
ロコン | 芦根 | - | Phragmites communis (Linnaeus) Trinius | 根茎、茎 | 原上098 |
ケツメイシ | 決明子 | Cassiae Semen | Cassia obtusifolia Linné | 種子 | 日局1205、生概282 |
セイソウシ | 青葙子 | - | Celosia argentea Linné | 種子 | 原上280 |
ミツモウカ | 密蒙花 | - | Buddleia officinalis Maximowicz | 花蕾、花序 | 原下113 |
ヤミョウシャ | 夜明砂 | - | Vespertilio superans Thomas * |
|
原下260 |
ユウタン | 熊胆 | Fel Ursi | Ursus arctos Linné * |
|
日局1274、生概348 |
セイテンキ | 青天葵 | - | Nervilia fordii (Hce.) Schltr. | 葉 | - |
[edit] 清熱涼血薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
サイカク | 犀角 | - | Rhinoceros bicornis Linné * |
|
生概351 |
ショウジオウ | 生地黄 | - | Rehmannia glutinosa Liboschitz var. purpurea Makino | 根、採取後すぐに乾燥したもの | 生概229 |
ゲンジン | 玄参 | - | Scrophularia ningpoensis Hemsl. | 根 | 生概229 |
ボタンピ | 牡丹皮 | Moutan Cortex | Paeonia suffruticosa Andrews (Paeonia moutan Sims) | 根皮 | 日局1265、生概298 |
シコン | 紫根 | Lithospermi Radix | Lithospermum erythrorhizon Siebold et Zuccarini | 根 | 日局1222、生概237 |
ジコッピ | 地骨皮 | Lycii Cortex | Lycium chinense Miller | 根皮 | 日局1222、生概232 |
ビャクビ | 白薇 | - | Cynanchum atratum Bunge | 根、根茎 | 生概243 |
ギンサイコ | 銀柴胡 | - | Stellaria dichotoma Linné var. lanceolata Bunge | 根 | 生概255 |
[edit] 清熱燥湿薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
オウゴン | 黄芩 | Scutellariae Radix | Scutellaria baicalensis Georgi | 根 | 日局1183、生概236 |
オウレン | 黄連 | Coptidis Rhizoma | Coptis japonica Makino | 根茎 | 日局1187、生概307 |
オウバク | 黄柏 | Phellodendri Cortex | Phellodendron amurense Ruprecht | 樹皮 | 日局1185、生概275 |
リュウタン | 竜胆 | Gentianae scabrae Radix | Gentiana scabra Bunge | 根、根茎 | 日局1275、生概246 |
クジン | 苦参 | Sophorae Radix | Sophora flavescens Aiton | 根 | 日局1203、生概287 |
シンピ | 秦皮 | - | Fraxinus rhynchophylla Hance | 樹皮 | 中薬108 |
コオウレン | 胡黄連 | - | Picrorhiza kurrooa Royle ex Bentham | 根茎 | 生概228 |
[edit] 清熱解毒薬
[edit] 清熱解暑薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
カヨウ | 荷葉 | - | Nelumbo nucifera Gaertner | 葉 | 原下092 |
リョクズ | 緑豆 | - | Phaseolus mungo Linné var. radiatus Baker | 種子 | 原上298 |
セイカ | 西瓜 | - | Citrullus vulgaris Schrader | 果肉、果汁 | 中薬147 |
ハクヘンズ | 白扁豆 | - | Dolichos lablab Linné | 種子 | 生概284 |
ズケン | 豆巻 | - | Glycine max Merrill | 種子、発芽させたもの | - |
セイコウ | 青蒿 | - | Artemisia annua Linné | 帯果、帯花枝葉 | 原下037 |
[edit] 温裏祛寒薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ブシ | 附子 | Processi Aconiti Radix | Aconitum carmichaeli Debeaux | 塊根 | 日局1260、生概304 |
カンキョウ | 乾姜 | Zingiberis Processum Rhizoma | Zingiber officinale Roscoe | 根茎 | 日局1196、生概324 |
ケイヒ | 桂皮 | Cinnamomi Cortex | Cinnamomum cassia Blume | 樹皮 | 日局1204、生概308 |
ゴシュユ | 呉茱萸 | Evodiae Fructus | Evodia rutaecarpa Bentham | 果実 | 日局1211、生概274 |
サンショウ | 山椒 | Zanthoxyli Fructus | Zanthoxylum piperitum de Candolle | 果皮 | 日局1220、生概276 |
チョウジ | 丁香、丁子 | Caryophylli Flos | Syzygium aromaticum Merrill et Perry (Eugenia caryophyllata Thunberg) | 花蕾 | 日局1241、生概263 |
ウイキョウ | 茴香 | Foeniculi Fructus | Foeniculum vulgare Miller | 果実 | 日局1179、生概257 |
リョウキョウ | 良姜 | Alpiniae officinari Rhizoma | Alpinia officinarum Hance | 根茎 | 日局1276、生概322 |
トウシキョウ | 豆豉姜 | - | Litsea cubeba (Loureiro) Persoon | 根 | - |
ヒハツ | 蓽撥 | - | Piper longum Linné | 果穂 | 生概299 |
コショウ | 胡椒 | - | Piper nigrum Linné | 果実 | 生概299 |
[edit] 気血水に関連した病態を改善する処方
[edit] 利水滲湿薬
[edit] 芳香化湿薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
カッコウ | 藿香 | - | Pogostemon cablin (Blanco) Bentham | 地上部、葉 | 生概234 |
ハイラン | 佩蘭 | - | Eupatorium lindleyanum de Candolle | 全草 | 原下032 |
コウボク | 厚朴 | Magnoliae Cortex | Magnolia obovata Thunberg | 樹皮 | 日局1209、生概311 |
ソウジュツ | 蒼朮 | Atractylodis lanceae Rhizoma | Atractylodes lancea de Candolle | 根茎 | 日局1234、生概217 |
ビャクズク | 白豆蔲 | - | Amomum kravanh Pierre ex Gagnep. | 果実 | 生概323 |
ソウズク | 草豆蔲 | - | Elettaria cardamomum Maton | 果実 | 原上240 |
ソウカ | 草果 | - | Amomum tsao-ko Crevost et Lemaire | 果実 | 原上240 |
シュクシャ | 縮砂 | Amomi Semen | Amomum xanthioides Wallich | 種子、果実 | 日局1226、生概322 |
[edit] 理気薬
[edit] 理血薬
[edit] 止血薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ホオウ | 蒲黄 | - | Typha latifolia Linné | 花粉 | 生概326 |
センカクソウ | 仙鶴草 | - | Agrimonia pilosa Ledeb. | 全草 | 原下062 |
サンシチ | 三七 | - | Panax notoginseng (Burk.) F. H. Chen | 根 | 生概261 |
ビャクキュウ | 白芨 | - | Bletilla striata (Thunberg) Reichenbach fil. | 球茎 | 生概321 |
タイケイ | 大薊 | - | Cirsium japonicum de Candolle | 全草、根茎 | 原上183 |
チユ | 地楡 | - | Sanguisorba officinalis Linné | 根 | 生概292 |
カイカマイ | 槐花米 | - | Sophora japonica Linné | 花蕾 | 生概287 |
セイソウコン | 茜草根 | - | Rubia cordifolia Linné | 根 | 原上135 |
ソクハクヨウ | 側柏葉 | - | Thuja orientalis Linné | 葉、枝 | 生概342 |
ガイヨウ | 艾葉 | - | Artemisia princeps Pampan | 葉 | 生概216 |
ブクリュウカン | 伏竜肝 | - | Mineral * |
|
原下365 |
ランパツソウ | 乱髪霜 | - | Homo sapiens Linné * |
|
中薬314 |
コウコウ | 降香 | - | Dalbergia odorifera T. Chen | 根 | 中薬276 |
グウセツ | 藕節 | - | Nelumbo nucifera Gaertner | 根 | 原上218 |
レンポウ | 蓮房 | - | Nelumbo nucifera Gaertner | 花蕾 | 原上218 |
チンソウタン | 陳棕炭 | - | Trachycarpus fortunei Wendland | 葉鞘、繊維 | 中薬319 |
カズイセキ | 花蕊石 | - | Mineral * |
|
中薬315 |
シジュウソウ | 紫珠草 | - | Callicarpa macrophylla Vahl | 葉 | 中薬319 |
ボウコン | 茅根 | Imperatae Rhizoma | Imperata cylindrica Beauvois | 根茎 | 日局1264、生概330 |
ギュウカクサイ | 牛角腮 | - | Bos taurus domesticus Gmelin * |
|
- |
[edit] 活血薬
[edit] 補養薬
[edit] 補気薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ニンジン | 人参 | Ginseng Radix | Panax ginseng C. A. Meyer (Panax schinseng Nees) | 根 | 日局1252、生概259 |
トウジン | 党参 | - | Codonopsis pilosula (Franch.) Nannf. | 根 | 生概221 |
タイシジン | 太子参 | - | Pseudostellaria heterophylla Pax ex Pax et Hoffm. | 根 | 原上035 |
オウギ | 黄耆 | Astragali Radix | Astragalus membranaceus Bunge | 根 | 日局1182、生概281 |
サンヤク | 山薬 | Dioscoreae Rhizoma | Dioscorea japonica Thunberg | 根茎 | 日局1221、生概333 |
ビャクジュツ | 白朮 | Atractylodis Rhizoma | Atractylodes japonica Koidzumi ex Kitamura | 根茎 | 日局1258、生概218 |
タイソウ | 大棗 | Zizyphi Fructus | Zizyphus jujuba Miller var. inermis Rehder | 果実 | 日局1239、生概267 |
カンゾウ | 甘草 | Glycyrrhizae Radix | Glycyrrhiza uralensis Fischer | 根 | 日局1197、生概284 |
オウセイ | 黄精 | Polygonati Rhizoma | Polygonatum falcatum A. Gray | 根茎 | 日局1184、生概337 |
コウイ | 膠飴 | - | Ziziphus jujuba Mill. var. inermis Rehder | 果実 | 中薬395 |
シヨウジン | 四葉参 | - | Codonopsis lanceolata Bentham et Hooker | 根 | - |
[edit] 補陽薬
[edit] 補血薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ジュクジオウ | 熟地黄 | - | Rehmannia glutinosa Liboschitz var. purpurea Makino | 根、蒸熟したもの | 生概229 |
カシュウ | 何首烏 | Polygoni multiflori Radix | Polygonum multiflorum Thunberg | 塊根 | 日局1190、生概314 |
トウキ | 当帰 | Angelicae Radix | Angelica acutiloba Kitagawa | 根 | 日局1247、生概253 |
ビャクシャク | 白芍 | - | Paeonia lactiflora Pallas | 根、コルク層を除き湯通ししたもの | 生概297 |
アキョウ | 阿膠 | - | Equus asinus Linné * |
|
生概351 |
クコシ | 枸杞子 | Lycii Fructus | Lycium chinense Miller | 果実 | 日局1203、生概232 |
ソウジン | 桑椹 | - | Morus alba Linné | 果実 | 原上325 |
リュウガンニク | 竜眼肉 | - | Euphoria longan (Loureiro) Steudel | 種皮 | 原上215 |
[edit] 補陰薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ハマボウフウ | 浜防風 | Glehniae Radix cum Rhizoma | Glehnia littoralis Fr Schmidt ex Miquel | 根、根茎 | 日局1257、生概259 |
セイヨウジン | 西洋参 | - | Panax quinquefolius Linné | 根 | 原上004 |
テンモンドウ | 天門冬 | Asparagi Tuber | Asparagus cochinchinensis Merrill | 根 | 日局1243、生概336 |
バクモンドウ | 麦門冬 | Ophiopogonis Tuber | Ophiopogon japonicus Ker-Gawler | 根 | 日局1255、生概337 |
セッコク | 石斛 | - | Dendrobium nobile Lindley | 全草 | 生概321 |
ギョクチク | 玉竹 | - | Polygonatum odoratum (Miller) Druce | 根茎 | 生概338 |
ビャクゴウ | 百合 | - | Lilium lancifolium Thunberg | 鱗片葉 | 生概337 |
ソウキセイ | 桑寄生 | - | Viscum album L. var. coloratum (Komar.) Ohwi | 茎、葉 | 生概317 |
カンレンソウ | 旱蓮草 | - | Eclipta prostrata Linné | 地上部、全草 | 原下022 |
ジョテイシ | 女貞子 | - | Ligustrum lucidum Aiton | 果実 | 原上206 |
ゴマ | 胡麻 | - | Sesamum indicum Linné | 種子 | 生概226 |
コクズ | 黒豆 | - | Glycine max Merrill | 種子、黒色品種 | 中薬443 |
キバン | 亀板 | - | Chinemys (Geoclemys) reevesii Gray * |
|
原下294 |
ベッコウ | 鼈甲 | - | Trionyx sinensis Wiegmann * |
|
生概352 |
[edit] その他の処方
[edit] 祛風湿薬
[edit] 固渋薬
[edit] 安神薬
[edit] 重鎮安神薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
リュウコツ | 竜骨 | Fossilia Ossis Mastodi | Mineral * |
|
日局1275、生概357 |
ボレイ | 牡蛎 | Ostreae Testa | Ostrea gigas Thunberg * |
|
日局1271、生概353 |
ジセキ | 磁石 | - | Mineral * |
|
中薬450 |
シュシャ | 朱砂 | - | Mineral * |
|
生概357 |
シンジュ | 真珠 | - | Pinctada martensii Dunker * |
|
原下307 |
シセキエイ | 紫石英 | - | Mineral * |
|
原下359 |
コハク | 琥珀 | - | Resin * |
|
生概137 |
タイシャセキ | 代赭石 | - | Mineral * |
|
原下368 |
[edit] 養心安神薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
サンソウニン | 酸棗仁 | Zizyphi Semen | Zizyphusjujuba Miller var. spinosa (Bunge) Hu ex H. F. Chou | 種子 | 日局1220、生概268 |
ハクシニン | 柏子仁 | - | Thuja orientalis Linné | 種子 | 生概342 |
オンジ | 遠志 | Polygalae Radix | Polygala tenuifolia Willdenow | 根 | 日局1189、生概269 |
ゴウカンヒ | 合歓皮 | - | Albizzia julibrissin Durazz. | 樹皮 | 原下157 |
ヤコウトウ | 夜交藤 | - | Polygonum multiflorum Thunberg | 蔓茎 | 中薬460 |
[edit] 芳香開竅薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ジャコウ | 麝香 | - | Moschus moschiferus Linné * |
|
生概350 |
ソゴウコウ | 蘇合香 | - | Liquidambar orientalis Miller * |
|
原下207 |
アンソッコウ | 安息香 | Benzoinum | Styrax benzoin Dryander * |
|
日局1177、生概250 |
リュウノウ | 竜脳 | - | Dryobalanops camphora Colebrooke * |
|
原下227 |
ショウブ | 菖蒲 | - | Acorus calamus Linné | 根茎 | 生概326 |
ゴオウ | 牛黄 | Bezoar Bovis | Bos taurus Linné var. domesticus Gmelin * |
|
日局1210、生概349 |
[edit] 熄風鎮痙薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
レイヨウカク | 羚羊角 | - | Saiga tatarica Linné * |
|
生概350 |
チョウトウコウ | 釣藤鈎 | Uncariae Uncis cum Ramulus | Uncaria rhynchophylla Miquel | とげ | 日局1242、生概243 |
テンマ | 天麻 | Gastrodiae Tuber | Gastrodia elata Blume | 塊茎 | 日局1243、生概321 |
シツリシ | 蒺藜子 | Tribuli Fructus | Tribulus terrestris Linné | 果実 | 日局1223、生概279 |
セッケツメイ | 石決明 | - | Haliotis diversicolor Reeve * |
|
原下304 |
タンサイ | 淡菜 | - | Mytilus crassitesta Lischke * |
|
- |
タイマイ | 玳琩 | - | Eretmochelys imbricata Linné * |
|
原下301 |
ジリュウ | 地竜 | - | Pheretima asiatica Michaelsen * |
|
生概354 |
ゼンカツ | 全蝎 | - | Buthus martensi Karsch * |
|
生概354 |
ゴショウ | 蜈蜙 | - | Scolopendra morsitans Linné * |
|
原下324 |
ビャクキョウサン | 白僵蚕 | - | Bombix mori Linné * |
|
生概356 |
[edit] 化痰止咳薬
[edit] 清熱化痰薬
[edit] 温化寒痰薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ハンゲ | 半夏 | Pinelliae Tuber | Pinellia ternata Breitenbach | 塊茎 | 日局1257、生概327 |
テンナンショウ | 天南星 | - | Arisaema ringens (Thunberg) Schott | 根茎 | 生概327 |
ビャクブシ | 白附子 | - | Aconitum coreanum (H. Léveillé) Rapaics | 塊根 | 生概304 |
センプクカ | 旋覆花 | - | Inula britannica Linné subsp. japonica Kitam | 小頭花 | 生概220 |
ビャクゼン | 白前 | - | Cynanchum stauntoni (Decne.) Handel-Mazzetti | 根、根茎 | 生概243 |
ハクガイシ | 白芥子 | - | Brassica alba Boiss | 種子 | 生概293 |
キキョウ | 桔梗 | Platycodi Radix | Platycodon grandiflorum A. de Candolle | 根 | 日局1200、生概222 |
ソウカク | 皂角 | - | Gleditsia sinensis Lamarck | 種子 | 生概284 |
[edit] 止咳平喘薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
キョウニン | 杏仁 | Armeniacae Semen | Prunus armeniaca Linné var. ansu Maximowicz | 種子 | 日局1202、生概290 |
シオン | 紫苑 | - | Aster tataricus Linné filius | 根 | 生概217 |
カントウカ | 款冬花 | - | Tussilago farfara Linné | 花蕾 | 生概221 |
ソシ | 蘇子 | - | Perilla frutescens Britton var. acuta Kudo | 果実 | 生概234 |
ビワヨウ | 枇杷葉 | Eriobotryae Folium | Eriobotrya japonica Lindley | 葉 | 日局1258、生概289 |
ヒャクブ | 百部 | - | Stemona japonica Miquel | 根 | 原上075 |
ソウハクヒ | 桑白皮 | Mori Cortex | Morus alba Linné | 根皮 | 日局1235、生概319 |
バトウレイ | 馬兜鈴 | - | Aristolochia contorta Bunge | 果実 | 生概298 |
モクコチョウ | 木胡蝶 | - | Oroxylum indicum (Linnaeus) Vent. | 種子 | 原上340 |
ミントウジン | 明党参 | - | Changium smyrnioides Wolf | 根 | 生概255 |
[edit] 消導薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
サンザシ | 山楂子 | - | Crataegus cuneata Siebold et Zuccarini | 果実 | 生概289 |
バクガ | 麦芽 | - | Hordeum vulgare Linné var. hexastchion Aschers. | 種子、発芽させたもの | 原上229 |
コクガ | 穀芽 | - | Oryza sativa Linné | 種子、発芽させたもの | 中薬379 |
シンキク | 神麹 | - | Artemisia annua Linné * |
|
生概347 |
ケイナイキン | 鶏内金 | - | Gallus gallus Linné var. domesticus Brisson * |
|
生概351 |
ライフクシ | 莱菔子 | - | Raphanus sativus Linné var. hortensis Backer | 種子 | 原上310 |
アギ | 阿魏 | - | Ferula assa-foetida Linné * |
|
生概256 |
[edit] 駆虫薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
シクンシ | 使君子 | - | Quisqualis indica Linné | 果実 | 生概262 |
クレンコンピ | 苦楝根皮 | - | Melia azedarach Linné | 根皮 | 生概271 |
ヒシ | 榧子 | - | Torreya grandis Fortune | 種子 | 原上326 |
カクシツ | 鶴虱 | - | Daucus carota Linné | 果実 | 原上316 |
ライガン | 雷丸 | - | Polyporus mylittae Cooke et Massee * |
|
生概346 |
ブイ | 蕪荑 | - | Ulmus macrocarpa Hance | 果実、花、葉 | 原下213 |
ビンロウジ | 檳榔子 | Arecae Semen | Areca catechu Linné | 種子 | 日局1259、生概328 |
トウホクカンジュウ | 東北貫衆 | - | Dryopteris crassirhizoma Nakai | 根茎 | 生概343 |
ナンカシ | 南瓜子 | - | Cucurbita moschata Duchesne | 種子 | 中薬514 |
タイサン | 大蒜 | - | Allium sativum Linné var. pekinense Maekawa | 鱗茎 | 生概334 |
[edit] 外用薬
読み | 名称 | 生薬名(日局) | 起源植物 | 解説 | 文献 |
---|---|---|---|---|---|
ミョウバン | 明礬 | - | Mineral * |
|
中薬536 |
ケイフン | 軽粉 | - | Mineral * |
|
中薬527 |
ユウオウ | 雄黄 | - | Mineral * |
|
原下370 |
ミツダソウ | 蜜陀僧 | - | Mineral * |
|
中薬526 |
ロカンセキ | 炉甘石 | - | Mineral * |
|
原下356 |
ホウシャ | 硼砂 | - | Mineral * |
|
中薬533 |
ムミョウイ | 無名異 | - | Mineral * |
|
中薬537 |
イオウ | 硫黄 | - | Mineral * |
|
原下375 |
エンタン | 鉛丹 | - | Mineral * |
|
中薬525 |
ジャショウシ | 蛇床子 | Cnidii monnieris Fructus | Cnidium monnieri Cusson | 果実 | 日局1225、生概255 |
ホミカ | - | Strychni Semen | Strychnos nux-vomica Linné | 種子 | 日局1269、生概248 |
モクベツシ | 木鼈子 | - | Momordica cochinchinensis Sprengel | 種子 | 原上224 |
ダイフウシ | 大風子 | - | Hydnocarpus anthelmintica Pierre ex Laness | 種子 | 生概266 |
アセンヤク | 阿仙薬 | Gambir | Uncaria gambir Roxburgh | 水製乾燥エキス | 日局1173、生概242 |
サンジコ | 山慈姑 | - | Pleione sp. | 鱗茎、種名未詳 | 原上021 |
ショウノウ | 樟脳 | - | Cinnamomum camphora (Linnaeus) Siebold * |
|
原下226 |
ハンミョウ | 斑蝥 | - | Epicauta gorhami Marseul * |
|
生概354 |
センソ | 蟾酥 | Bufonis Venenum | Bufo bufo gargarizans Cantor * |
|
日局1230、生概352 |
ロホウボウ | 露蜂房 | - | Polistes mandarinus Saussure * |
|
原下343 |
ゾウヒ | 象皮 | - | Elephas maximus Linné * |
|
中薬552 |
ロシャ | 磠砂 | - | Mineral * |
|
中薬535 |